4 روز تا «روز واقعه»

مبارزه دشمنان دين با عاشورا

* عاشورا شعار شيعه است، آن را زنده نگهداريد
پس از جريان عاشورا، ائمه اطهار عليهم السلام و به دنبال آن شيعيان ايشان، با تمام تلاش در حفظ دست آورد عاشورا تلاش نمودند.
و عاشورا را بعنوان روز عزي آل محمد و روز مصيبت بزرگ اهل البيت معرفي كرده اند، تشويق و ترغيب در زيارت سيدالشهداء، و برقراري مجالس عزا و گريه و زاري بر حضرت، و طلب شفا از تربت پاك ايشان و مسائلي از اين قبيل، نشانگر همين مساءله است.
ائمه مكرر سفارش ميكردند و خود نيز اقدام ميكردند بر اينكه عزي حسيني، هر سال و هر چه با شكوه تر برگزار شود، و دستور دادند تا عاشورا بعنوان روز مصيبت و عزي عمومي اعلام شود و امام رضا عليه السلام فرمود: هر كه روز عاشورا، كار كردن را رها كند - كار را تعطيل كند - خداوند نيازهي دنيا و آخرت او را برآورده كند، و هر كه روز عاشورا را روز مصيبت و خون و اندوه و گريه قرار دهد، خداوند روز قيامت را روز شادماني و سرور او قرار ميدهد و بواسطه ما چشمش در بهشت روشن ميگردد، و هركس روز عاشورا را روز بركت نامد و بري منزل چيزي در آن روز ذخيره كند، در آن پس انداز بركت نبيند و روز قيامت با يزيد و عبيدالله و عمر ابن سعد - لعنهم الله - در درك اسفل محشور خواهد شد. (1)
 

* دشمنان دين با عاشورا مبارزه ميكردند
در مقابل ائمه اطهار عليهم السلام، بني اميه و دشمنان نيز، روز عاشورا و محرم را روز خير و بركت و شادي و سرور قرار دادند، و با شئونات عاشورا و سيدالشهداء به مقابله برخواستند.

1- عبدالله ابن فضل هاشمي از امام صادق عليه السلام پرسيد: ي پسر پيامبر، چرا عامه روز عاشورا را روز بركت ناميده اند؟ حضرت فرمود: وقتي حسين كشته شد، مردم بري خودشيريني به يزيد، شروع به نقل اخبار دروغ كردند و بخاطر آن جائزه ميگرفتند و به اين جهت آن را روز بركت شمردند، تا مردم از حزن و اندوه و گريه، به شادي و سرور و تبرك روي آورند، خداوند ميان ما و آنها حكم كند. (2)

2- و در زيارت عاشورا ميخوانيم كه: خدايا اين (عاشورا) روزي است كه بني اميه و فرزند زن جگرخوار همان ملعون پسر ملعون، كه به زبان پيامبرت در هر مكاني كه پيامبر توقف نمود، لعنت شد، به اين روز تبرك جستند.

3- و يكي از كارهائي كه دشمنان بري نابودي عاشورا و ياد سيدالشهداء انجام ميدادند، مبارزه سرسخت حكومتهي طاغوتي با مجالس عزاداري و زيارت امام حسين عليه السلام ميباشد،

4- و در روايت ديگري وقتي حضرت صادق عليه السلام به مسمع ابن عبدالملك فرمود: تو از اهل عراق هستي آيا به زيارت قبر حسين عليه السلام ميروي مسمع گويد: من مردي معروف هستم، و طرفداران خليفه اطراف ما هستند، ميترسم گزارش دهند و مرا اذيت كنند. (3)

5- و يا نوه ابوحمزه ثمالي گويد: در آخر دوران بني اميه به زيارت قبر حسين عليه السلام رفتم، ولي پنهان از اهل شام، تا اينكه به قبر رسيدم، در يك دهي پنهان شدم، تا اينكه نصف شب شد، در تاريكي نزد يك قبر آمدم، كه مردي جلو آمد و گفت: اجر خود را بردي، برگرد، با ترس برگشتم، نزديك اذان صبح كه شد، نزد آن مرد رفتم و گفتم: چرا نزد قبر نروم، من از كوفه آمده ام، ميان من و حضرت مانع مشو، من ميترسم صبح شود، و اهل شام مرا اينجا ببينند، و بكشند، آن مرد گفت: كمي صبر كن، زيرا موسي ابن عمران با هفتاد هزار فرشته به زيارت قبر حسين آمده است و منتظر طلوع فجر است، سپس به آسمان خواهند رفت، گفتم: شما كيستي گفت: من از فرشتگان محافظ قبر حسين و استغفاركنندگان بري زوار او هستم، با شنيدن اين سخن نزديك بودم عقل از سرم برود، بعد از طلوع فجر، به زيارت رفتم، كسي مانع من نشد، سلام كردم و بر قاتلين حضرت نفرين كردم، بعد از نماز صبح از ترس اهل شام به سرعت برگشتم. (4)

6- و امام سجاد عليه السلام به زايدة كه به زيارت قبر سيدالشهداء با تمام خطراتش اقدام ميكرد، فرمود: چرا با وجود آن ارتباط نزديك كه با سلطان داري، به زيارت ميروي، با وجود آنكه سلطان تحمل هيچيك از دوستان ما را و فضائل و حقوق ما را ندارد؟ زايده گفت: من بخاطر خدا و رسول اين كار را ميكنم و اعتنائي به خشم كسي ندارم، و هيچ سخني در راه زيارت او برايم گران نيست! حضرت فرمود: تو را بخدا چنين است عرض كردم: بخدا كه همينگونه است، حضرت سه بار تكرار نمود من هم سه بار تكرار كردم، حضرت: سه بار فرمود: مژده باد تو را، مژده باد تو را، مژده باد تو را، سپس حضرت حديثي را در اين رابطه به وي تذكر داد. (5)

7- در حديث ديگري امام صادق عليه السلام به محمد ابن مسلم كه از فقهاء بزرگ اصحاب حضرت است فرمود: آيا به نزد قبر حسين عليه السلام ميروي عرض كرد: آري ولي با ترس و لرز، حضرت فرمود: هر چه ترس و دلهره بيشتر باشد، ثواب هم بيشتر است و سپس حضرت شروع فرمود در بيان ثواب زيارت حضرت از روي دلهره. (6)

8- و امام صادق عليه السلام به معاويه ابن وهب فرمود: زيارت قبر حسين عليه السلام را به خاطر ترس رها مكن. (7) الحديث
و زينب كبري سلام الله عليها وقتي هنگام عبور از كنار اجساد، حضرت سجاد را در آن حال سخت ديد، فرمود: قبر پدر شما سيدالشهداء اثرش كهنه نمي شود و با گذشت شب و روز از بين نمي رود، پيشوايان كفر و پيروان گمراهي، سخت تلاش ميكنند تا اثر قبر را نابود كنند ولي جز ظهور بيشتر و بالارفتن امر او اثري نخواهد داشت. (8)

* متوكل عباسي مرقد مطهر سيدالشهداء را ويران نمود
مخالفين اهل البيت كه از اجتماع و ازدحام جمعيت زوار در كنار مرقد ابي عبدالله الحسين نگران بودند! سعي در نابودي آن ميگماشتند.
بار اول هارون الرشيد بود كه چون ازدحام جمعيت زوار را در كنار مرقد سيدالشهداء ديد، دستور داد تا آن مرقد مطهر را ويران كردند و زمين را شخم زدند.
پس از هارون، متوكل خليفه عباسي بود كه گفته اند هفده بار قبر مطهر را ويران نمود زيرا هر بار كه خراب ميكردند، شيعيان پس از مدتي آن را از نو برپا ميكردند، روز به روز بر جمعيت زوار افزوده ميشد! به گونه ي كه متوكل اعلام نمود، خليفه بيزار است از كسي كه به زيارت كربلا رود، و تمام اراضي كربلا را به آب بست، طبق روايتي، مردي بنام ديزج كه يهودي بود، قبر را شكافت، بوريي تازه ي كه بني اسد آورده بودند، ديد كه تازه است و جسد مطهر سيدالشهداء بر روي آن است ولي به متوكل نوشت كه قبر را نبش كردم، اما چيزي نيافتم.
آري كربلا شعار شيعه است، عاشورا پرچم اسلام است، و تا عاشورا هست، اسلام هم هست، و تا شيعه باقيست، عاشورا هم پرشور و با صلابت ادامه دارد.


---------------------------------
(1). بحار ج 44 ص 284
(2). بحار ج 44 ص 270
(3). كامل الزيارات ص 101
(4). كامل الزيارات ص 111
(5). كامل الزيارات ص 260
(6). همان مآخذ ص 276
(7). همان مآخذ ص 116
(8). همان مآخذ ص 262

مداحی و سخنرانی
شب ششم محرم87
 

لينکستان محرم:

• مقالات محرم
• ويژه تلفن همراه
• متن کامل کتابهای محرم
• مداحی و سخنرانی
• دانلود فیلم و پخش مستقیم حرم ها
• کاغذ دیواری، کارت پستال و تصاوير ويژه محرم
• متن، ترجمه و صوت زيارت عاشورا
• ويژه نامه جامع محرم (تبيان)

سری جدید PMP های شرکت Cowon  

فردی که همزمان بر روی 11 کامپیوتر وارکرافت بازی میکند! 

نياز به دين

نويسنده: حسن يوسفيان

معرفی کتاب:
دین به عنوان مجموعه ای از باورها كه راه رسیدن به هدف آفرینش انسان را می‌نمایاند، امری فطری بوده است كه در سرشت انسان ها نهاده شده است. اندیشمندان بسیاری معتقدند كه تاریخ بشر همواره با دینداری آمیخته بوده و در آینده نیز با آن همراه خواهد بود.
این نیاز فطری بر خلاف غرایز طبیعی و حیوانی، به خودی خود شكوفا نمی‌شود و بسیار مورد غفلت قرار می‌گیرد. از این رو پیامبران همواره پیمان فطرت را یادآور شده و از انسان ها می‌خواهند كه به ندای درونی خویش گوش جان بسپارند. از دیدگاه مكتب علوی، دوعلت عمده دین گرایی در نوع بشر عبارتند از:
1- پاسخگویی دین به نیازهای اصیل روانی مانند نجات از گرداب تنهایی، تأمین عدالت و دادگری، فرو نشاندن عطش جاودانگی و تقویت صبر و بردباری.
2- كاركرد اجتماعی دین به صورت عاملی در جهت وحدت و یكپارچگی، نشاط و سرزندگی، پشتیبانی از فضایل اخلاقی و تنظیم روابط اجتماعی.
دفتر حاضر كه از مجموعه “ از چشم انداز امام علی (ع) ” می‌باشد، به راز نیاز انسان به دین پرداخته است.

● مقدمه

● دين، نيازي بنيادين

● رهاورد تفكّر در آغاز و انجام هستي
1. آشنايي با پروردگار
2. پي بردن به حكمت آفريدگار
3. درك نيازمندي به بعثت پيامبران

● پيامبران، بيدارگران عقل و فطرت
1. بازخواستن پيمان فطري
2. يادآوري نعمت هاي الاهي
3. هموار ساختن راه تفكر عقلاني

● پندار بي نيازي از دين وحياني

● نقد و بررسي

● پاسخ گويي دين به نيازهاي اصيل رواني
1. نجات از گرداب تنهايي
2. تأمين عدالت و دادگري
3. فرو نشاندن عطش جاودانگي
4. تقويت صبر و بردباري

● كاركرد اجتماعي دين
1. وحدت و يكپارچگي
2. نشاط و سرزندگي
3. پشتيباني از فضايل اخلاقي
4. تنظيم روابط اجتماعي

● پي نوشت ها

● فهرست منابع


دانلود کتاب:
لينک دانلود  (نسخه الکترونيکي با حجم کمتر از يک مگابايت)
براي دانلود، روي لينکهاي بالا کليک سمت راست کرده و Save Target As را بزنيد.
 

در مورد شهربانو ‏دختر يزدگرد سوم و همسر امام حسين (عليه السلام)

سوال:
آيا شهربانو دختر يزدگرد سوّم مادر امام سجاد(علیه السلام) بوده؟ و در سرزمين كربلا حضور داشته؟ و فرار او به سمت ايران به دستور امام حسين(علیه السلام) و مدفون شدنش در آرامگاهى كه هم‏اكنون در تهران به بى‏بى ‏شهربانو شهرت دارد، صحيح است؟
 

پاسخ:
اودر بعضى از نوشته‏ هاى متأخّر- كه به خيال خود از تاريخ‏هاى معتبر نقل قول كرده- چنين آمده است:
«در برخى از كتب معتبر تاريخى چنين آمده كه: شهربانويه- كه در كربلا حضور داشت و مادر فاطمه همسر قاسم بود- به سفارش امام حسين (ع) سوار بر اسب امام (ع) شده تا او را به سرزمين سرنوشت برساند و او به اذن خدا در ساعتى به رى رسيد و در كوهى از آن سامان و در نزديكى مقبره سيدعبدالعظيم حسنى مدفون شد«.(1)
و همان‏جا چنين آمده است: «در ميان مردم چنين شهرت دارد كه در قله كوه چيزى شبيه تكّه‏اى از روپوش زن ديده مى‏شود كه هيچ مردى نمى‏تواند به آن نزديك شود. زن آبستنى كه در شكم فرزند پسرى داشته باشد، نيز توان نزديك شدن به آن را ندارد«.(2)
و نيز چنين شايع شده است: «او هنگامى كه به رى رسيد، خواست از «هو» (خداوند) يارى بخواهد، اما اشتباها به جاى «هو» لفظ «كوه» را به زبان آورد و همان‏جا كوه او را دريافت و در شكم خود پنهان كرد«.(3)
شايد در نظر برخى ساختگى بودن اين افسانه‏ها و نيز عدم حضور مادر امام سجاد (ع) در كربلا، امرى واضح بوده و نياز به بحث و تحقيق ندارد اما از آنجا كه درباره او مطالب فراوانى در ميان مردم و حتى در ميان قشر فرهيخته شايع است، به بحث درباره او مى‏پردازيم.
براى روشن‏تر شدن بحث توجه شما را به مطالب زير جلب مى‏كنيم.


مادر امام سجاد (ع)
با رجوع به منابع مختلف شيعه و سنى درمى‏يابيم كه از ميان ائمه شيعى بيشترين اختلاف درباره نام مادر امام سجاد (ع) وجود دارد تا جايى‏كه برخى از محققان با استفاده از منابع مختلف چهارده نام(4) و برخى ديگر تا شانزده(5) نام براى مادر آن حضرت (ع) ذكر كرده‏اند.(6) مجموع اين نام‏ها چنين است:
1. شهربانو، 2. شهربانويه، 3. شاه زنان، 4. جهان شاه، 5. شه زنان، 6. شهرناز، 7. جهان بانويه، 8. خولة، 9. برّة، 10. سلافة، 11. غزالة، 12. سلامة، 13. حرار، 14. مريم، 15. فاطمة، 16. شهربان.
با آنكه در منابع تاريخى اهل سنّت بر روى نام‏هايى چون سلافة، سلامة، غزاله بيشتر مانور داده شده است،(7) اما در منابع شيعى و به خصوص منابع روايى آنها، نام شهربانو بيشتر مشهور شده است. بنا به نوشته برخى از محققان(8): اولين بار اين نام در كتاب «هبائر الدرجات» محمد بن حسن صفار قمى (متوفى 290 ق) ديده شده است.(9) بعدها محدّث معروف شيعى يعنى كلينى (م 329 ق) روايت همين كتاب را در كتاب كافى آورد.(10) بقيه منابع يا از اين دو منبع بهره گرفته و يا آنكه رواياتى ضعيف و بدون سند معتبر را در نوشته‏هاى خود آورده‏اند.(11)
در اين روايت چنين آمده است:
«چون دختر يزدگرد را نزد عمر آوردند، دوشيزگان مدينه براى تماشاى او سر مى‏كشيدند و چون وارد مسجد شد، مسجد از پرتوش درخشان گشت. عمر به او نگريست، دختر رخسار خود را پوشيد و گفت: اف بيروج بادا هرمز (واى، روزگار هرمز سياه شد) عمر گفت: اين دختر مرا ناسزا مى‏گويد و بدو متوجه شد اميرالمؤمنين (ع) به عمر فرمود: تو اين حق را ندارى، به او اختيار ده كه خودش مردى از مسلمانان را انتخاب كند و در سهم غنيمتش حساب كن. عمر به او اختيار داد. دختر بيامد و دست خود را روى سر حسين (ع) گذاشت. اميرالمؤمنين على (ع) به او فرمود: نام تو چيست؟ گفت: جهان شاه. حضرت فرمود: بلكه شهربانويه باشد.
سپس به حسين (ع) فرمود: اى اباعبدالله از اين دختر بهترين شخص روى زمين براى تو متولد مى‏شود و على بن الحسين (ع) از او متولد گشت. آن حضرت را ابن الخيرتين (پسر دو برگزيده) مى‏گفتند زيرا برگزيده خدا از عرب «هاشم» بود و از عجم «فارسى«.(12)
اين روايت از دو جهت سند و متن محل بحث واقع شده است. از جهت سند در آن افرادى مانند ابراهيم بن اسحاق احمر(13) و عمرو بن شمر وجود دارند كه متهم به غلو شده و از سوى رجاليون شيعه مورد تأييد واقع نشده‏اند.(14)
اما از جهت متن اشكالات زير بيان شده است:
1. اسارت دخترى از يزدگرد، به شدّت محل ترديد است.
2. اسارت چنين دخترى در زمان عمر و به ازدواج امام حسين (ع) درآمدن در اين زمان نيز غيرقابل قبول است.
3. در هيچ‏يك از منابع معتبر شيعى به جز اين روايت، لقبى با عنوان «ابن الخيرتين» براى امام سجاد (ع) نقل نشده است.
آيا در اينجا نمى‏توان نوعى ايرانى‏گرى افراطى را ديد كه به خيال خود به جهت پيوند
خوردن نسل ساسانيان با نسل پيامبر (ص) در امام سجاد (ع)، خواسته‏اند آن حضرت (ع) را به عنوان «خير اهل الارض» معرفى كنند؟
اين‏گونه نقدها بر گزارش‏هاى حاوى نام شهربانو باعث مى‏شود تا اين گزارش‏ها را از ساحت ائمه (ع) به دور و آن را ساخته دست حديث‏پردازان بدانيم و نام شهربانو را براى مادر آن حضرت (ع) نفى كنيم.
درباره نسب مادر امام سجاد (ع) نيز منابع متقدم تاريخى و روايى دچار اختلاف گشته‏اند. برخى مانند يعقوبى (متوفى 281 ق((15)، محمد بن حسن قمى(16)، كلينى (متوفى 329 ق((17)، محمد بن حسن صفار قمى (متوفى 290 ق((18)، شيخ صدوق (متوفى 381 ق((19) و شيخ مفيد (متوفى 413 ق((20) او را دختر يزدگرد دانسته‏اند، هر چند در نام او اتفاق نظر ندارند.
اين نسب تقريباً در ميان منابع متأخر به عنوان يك شهرت فراگير جاى خود را باز كرده است به گونه‏اى كه ميدان اظهار وجود براى ديدگاه‏هاى مخالف نگذاشته است.(21)
در مقابل اين قول، برخى از منابع متقدم و متأخر ديدگاه‏هاى ديگرى مانند سيستانى بودن، سندى بودن، كابلى بودن او را متذكر شده و بسيارى از منابع بدون ذكر محل اسارت او، تنها با عنوان «امّ ولد» (كنيز صاحب فرزند) از او ياد كرده‏اند.(22) برخى نام‏هاى بزرگان ايرانى همچون سبحان، سنجان، نوشجان و شيرويه را به عنوان پدر او ذكر كرده‏اند.(23)
براى نقد و بررسى اين نسب نمى‏توانيم به بحث‏هاى سندى اين گزارش‏ها تكيه كنيم زيرا هيچ‏يك از اقوال داراى سند مستحكمى نيست. علاوه بر آنكه بيشتر كتاب‏هاى تاريخى همانند تاريخ يعقوبى، مطالب خود را بدون ذكر اسناد نقل مى‏كنند.
بنابراين بايد فقط از راه محتوا به بررسى آنها پرداخت كه در اين راستا اشكالات زير خود را نشان مى‏دهد:
1. مهم‏ترين اشكال اختلاف اين گزارش‏ها در ذكر نام او است كه منابع مختلف پيش گفته اسامى گوناگونى همانند حرار، شهربانو، سلاخه، غزاله براى او نقل كرده‏اند. و اين نشان مى‏دهد كه اين مطالب، سازندگان مختلف با انگيزه‏هاى يكسانى داشته است كه همان تعصب ايرانى‏گرى وارتباط دادن ميان ايرانيان و امامان (ع) از راه نسب بوده است تا به خيال خود فره ايزدى و تخمه شاهى را از ساسانيان به امامان شيعه منتقل سازند.
2. اختلاف اين گزارش‏ها در زمان اسارت او نيز يكى ديگر از اشكالات است كه برخى آن را در زمان عمر، برخى ديگر در زمان عثمان و برخى مانند شيخ مفيد آن را در زمان خلافت حضرت على (ع) دانسته‏اند.(24)
3. اصولًا كتبى مانند تاريخ طبرى و الكامل ابن اثير كه به صورت سال‏شمار جنگ‏هاى مسلمانان با ايرانيان را تعقيب كرده و مسير فرار يزدگرد را به شهرهاى مختلف ايران نشان داده‏اند، در هيچ موردى به ذكر اسارت فرزندان او نمى‏پردازند با آنكه اين مسأله، بسيار مهم‏تر از حوادث جزئى است كه به آنها اشاره شده است. اين نكته جعلى بودن گزارش اسارت دختران يزدگرد را تقويت مى‏كند.
4. برخى از نويسندگان متقدم همانند مسعودى، هنگام ذكر فرزندان يزدگرد سوم، دخترانى با نام‏هاى ادرك، شاهين و مردآوند براى او ذكر مى‏كنند كه اولًا با هيچ‏يك از نام‏هايى كه براى مادر امام سجاد (ع) گفته شده، هماهنگى ندارد و ثانياً خبرى از اسارت آنها در تمام نوشته‏هاى خود به ميان نمى‏آورد.(25)
5. از مهم‏ترين اسناد تاريخى كه مى‏توان درباره مادر امام سجاد (ع) به آن استناد كرد، نامه‏هاى منصور به محمد بن عبدالله معروف به «نفس زكيه» است كه رهبرى مخالفان علوى و طالبى (اولاد ابوطالب) را در مدينه بر عهده داشت و هميشه ميان او و منصور نزاع و درگيرى بود.
در يكى از اين نامه‏ها كه منصور قصد ردّ ادعاهاى محمد مبنى بر افتخاريه نسب خود را داده چنين مى‏نگارد: «ما ولد فيكم بعد وفاة رسول الله (ص) افضل من على بن الحسين و هو لام ولد«.(26) يعنى، بعد از رحلت پيامبر خدا (ص) در ميان شما شخصيتى برتر از على بن حسين (امام سجاد (ع)) ظهور نكرده، در حالى‏كه او فرزند ام ولد (كنيز داراى فرزند) بود.
جالب آن است كه هيچ اعتراضى- نه از سوى محمد و نه از سوى ديگران- به اين فقره شنيده نمى‏شود كه على بن حسين (ع) فرزند كنيز نبود بلكه فرزند شاهزاده‏اى ايرانى بود در حالى‏كه اگر اين داستان واقعيت داشت، حتماً محمد بن عبدالله براى پاسخ دادن، به آن استناد مى‏كرد.
مجموعه اين قرينه‏ها ما را به اين نتيجه مى‏رساند كه دست جعل در ساختن مادرى ايرانى با اين اوصاف براى امام سجاد (ع) دخالت داشته و عمداً ديدگاه‏هاى ديگر درباره مادر آن حضرت (ع)- بويژه ديدگاه‏هايى كه او را از كنيزكان بلاد ديگر همانند سند مى‏داند- ناديده گرفته است. در حالى‏كه تا قبل از اواخر قرن سوم بيشتر ناقلان، او را از كنيزان سند يا كابل مى‏دانستند.(27)


عدم حضور مادر امام سجاد (ع) در كربلا
در اين باره بايد بگوييم كه تقريباً تمام منابع متقدم شيعى- كه به زندگانى مادر امام سجاد (ع) پس از اسارت پرداخته‏اند- چنين نگاشته‏اند: او در هنگام تولد امام (ع) در همان حالت نفاس از دنيا رفت.(28)
و نيز چنين گفته ‏اند: يكى از كنيزان حضرت على (ع) به عنوان دايه او به بزرگ كردن او پرداخت و مردم خيال مى‏كردند كه او مادر امام (ع) است و بعد از آنكه آن حضرت او را شوهر داد، فهميدند كه او دايه امام (ع) بود، نه مادر او.(29)
بنابراين، قطعاً از ديدگاه منابع معتبر، حضور مادر امام (ع) در كربلا منتفى است حال با هر نام و نسبى كه مى‏خواهد باشد.


مرقد بى‏بى شهربانو
از مطالب قبل و اثبات عدم حيات مادر امام (ع) بعد از تولد امام (ع) خود به خود اين موضوع روشن مى‏شود. همچنين از سوى محققان معاصر با دلايل قطعى ثابت شده است كه بقعه بى‏بى شهربانو- كه در كوهستان شرق رى معروف به كوه بى‏بى شهربانو پديدار است- هيچ ربطى با مادر امام (ع) ندارد و بنايى است كه در قرون بعدى ساخته شده است. چنان‏كه تاريخ ساخت صندوق منبت كارى آن سال 888 ق را نشان مى‏دهد و درب منبت كارى آن كار عهد صفوى است و الحاقاتى از هنر دوره قاجاريه دارد.(30)
عدم ذكر چنين بقعه‏اى در آثار شيخ صدوق- كه خود ساليان دراز در رى مى‏زيسته و به آن آشنايى كامل داشته- مؤيد ديگرى بر عدم وجود اين بقعه در قرن چهارم و در زمان شيخ صدوق (متوفى 381 ق) است.
ديگر نويسندگانى هم كه به ذكر احوال عبدالعظيم حسنى و شخصيت‏هاى بزرگ مدفون در رى پرداخته‏اند، نامى از چنين بقعه‏اى نبرده‏اند.
اين احتمال وجود دارد كه در قرون بعدى زنى پارسا با نام شهربانو در اين مكان دفن شده و با گذشت ساليان، مردمان آن سامان او را با مادر امام سجاد (ع)- كه در آن زمان مشهور به شهر بانو بوده- اشتباه گرفته‏اند و يا برخى اين اشتباه را در زبان مردم انداخته و با انگيزه‏هايى به تقويت آن پرداخته‏اند.(31)

-------------------------------
پى نوشت ها:
(1) ملاآقا دربندى، اكسير العبادات فى اسرار الشهادات، ج 3، ص 110.
(2) همان.
(3) شهيدى، سيدجعفر، زندگانى على بن الحسين) ع (.
(4) زندگانى على بن الحسين) ع (، ص 10 و 11.
(5) مقاله» حول السيدة شهربانو «نوشته شيخ محمد هادى يوسفى، مندرج در مجله رسالة الحسين) ع (، سال اوّل، شماره دوّم، ربيع‏الاول 1412.
(6) بحارالانوار، ج 46، ص 8- 13.
(7) ر. ك: افتخارزاده، محمودرضا، شعوبيه ناسيوناليسم ايران، ص 305 كه از منابعى چون انساب الاشراف بلاذرى، طبقات ابن‏سعد، المعارف ابن‏قتيبه دينورى و الكامل مبرّد اسامى فوق را نقل مى‏كند.
(8) شهيدى، زندگانى على بن الحسين) ع (، ص 12.
(9) نگا: بحارالانوار، ج 46، ص 9، ح 20.
(10) اصول كافى، ج 2، ص 369.
(11) براى آگاهى از سير تاريخى شهربانو در منابع ر. ك: شعوبيه ناسيوناليسم ايرانى، ص 289- 337.
(12) با استفاده از ترجمه حاج سيد جواد مصطفوى) اصول كافى، ج 2، ص 369).
(13) آيت الله خويى، معجم رجال الحديث، ج 1، ص 202 و ج 13، ص 106.
(14) همان.
(15) تاريخ يعقوبى، ج 2، ص 303.
(16) تاريخ قم، ص 195.
(17) اصول كافى، ج 2، ص 369.
(18) بحارالانوار، ج 46، ص 9.
(19) عيون اخبار الرضا، ج 2، ص 128.
(20) الارشاد، ص 492.
(21) زندگانى على ابن الحسين) ع (، ص 12.
(22) شعوبيه، ص 305.
(23) حول السيدة شهربانو، ص 28.
(24) شعوبيه، ص 423.
(25) همان، ص 304.
(26) الكامل فى التاريخ، ج 2، ص 570.
(27) حول السيدة شهر بانو، ص 28.
(28) عيون اخبار الرضا) ع (، ج 2، ص 128.
(29) بحار الانوار، ج 46. ص 8.
(30) شعوبيه، ص 326.
(31) براى اطلاع بيشتر از عدم امكان انتساب اين بقعه به شهربانو مادر امام سجاد) ع (ر. ك: باستان) نوشته كريميان (و دانشنامه ايران و اسلام، ذيل كلمه شهربانو.
 

با سیستم موقعیت یاب جهانی

اگر اهل بازدید از نمایشگاه دستاوردهای علمی و صنعتی باشید حتماً تا به حال نام GPS را شنیده اید و شاید از دو یا سه غرفه سرویس راهبری ماهواره ای نیز بازدید کرده اید؛ غرفه هایی که روی مانیتور نقطه کوچک و در حال حرکتی را در هر کجای دنیا به شما نشان می دهند و شما می توانید نام خیابانی را که نقطه هم اکنون در آن قرار دارد ببینید، می توانید پیش بینی کنید که این نقطه به کدام خیابان وارد خواهد شد، حتی این امکان را دارید که این اطلاعات و تصاویر را در گوشی تلفن همراهتان نیز مشاهده کنید.
تاکنون چقدر از این سرویس اطلاعات کسب کرده اید؟ آیا می دانید که سیستم GPS چیست؟
قطب نماهایی که با نیروی مغناطیسی زمین مشغول جهت یابی هستند به تدریج از صحنه روزگار محو شده و جای خود را به گیرنده های GPS می دهند. در حقیقت می توان گفت GPS سامانه ای است که با استفاده از تعدادی ماهواره عملیات جهت یابی را انجام می دهد؛ ماهواره هایی که هر کدام در مدارهایی جداگانه مستقل به دور زمین در حال گردش هستند و با ایستگاه های ویژه ای بر روی زمین در تماس هستند. همواره موقعیت این ماهواره ها در فضا مشخص است. دستگاه گیرنده GPS با ارتباط با تعدادی از این ماهواره ها فاصله شما را با آنها تعیین کرده و سپس موقعیت را بر روی زمین اعلام می کند.


● GPS چیست؟
GPS (Global positioning system) یا همان سیستم موقعیت یابی جهانی شبکه ای راهبری و مسیریابی ماهواره ای است که از ۲۴ ماهواره تشکیل شده است؛ ۲۴ ماهواره ای که همیشه و در همه ساعات شبانه روز دور زمین در حال گردش هستند. این ماهواره ها به سفارش ناسا ساخته شده و در مدار زمین قرار گرفته اند. در ابتدا کاربرد این سیستم فقط برای مقاصد نظامی بود اما در سال۱۹۸۰ کاربری آن تغییر پیدا کرد و برای مصارف غیرنظامی به کار گرفته شد.
▪ روش کار GPS
۲۴ ماهواره این سیستم در مدارهایی مستقل در مداراتی دقیق هر روز ۲ بار به دور زمین می چرخند و اطلاعاتی را به زمین ارسال می کنند. گیرنده های GPS که برای دریافت این اطلاعات طراحی و ساخته شده اند پس از دریافت این اطلاعات با انجام محاسبات هندسی و فیزیکی محل ماهواره را نسبت به زمین محاسبه می کنند. گیرنده بین زمان ارسال سیگنال توسط ماهواره و زمان دریافت آن مقایسه ای به عمل آورده وازاختلاف این دو زمان، فاصله گیرنده از ماهواره تعیین می شود.این عملیات مقایسه با داده های دریافتی از چند ماهواره دیگر تکرار شده و محل دقیق گیرنده- همان دستگاهی که در اختیار کاربران قرار دارد- را با اختلافی بسیار کم و با دقتی زیاد تعیین می کند.گیرنده برای محاسبه دو بعدی و یافتن طول و عرض جغرافیایی به دریافت اطلاعات همزمان از حداقل ۳ ماهواره و نیز برای یافتن مختصات ۳ بعدی شامل طول، عرض و ارتفاع به دریافت اطلاعات از ۴ ماهواره نیاز دارد. اطلاعاتی که از دستگاه های گیرنده می توان به دست آورد، اطلاعاتی بسیار مفید شامل سرعت، جهت، مسیر پیموده شده، فواصل طی شده، فاصله باقی مانده تا مکان مورد نظر، زمان طلوع و غروب خورشید، طول و عرض جغرافیایی و... است.
▪ ماهواره های GPS
ماهواره های ۲۴ گانه این سیستم در مدارهایی جداگانه و به فاصله ۲۰هزار و ۸۰۰ کیلومتری از سطح زمین در حال گردش اند. هر ماهواره دقیقاً در ۲۴ ساعت دو دورکامل به دور زمین می چرخد و پس از هر ۱۲ ساعت در یک نقطه ثابت و مشخص قرار می گیرد. سرعت هر ماهواره ۷هزار مایل بر ساعت است و منبع تأمین نیروی حرکتی آنها انرژی خورشیدی است. البته باتری های قابل شارژی نیز به همراه دارند که در مواقع خورشید گرفتگی یا زمان هایی که در سایه زمین حرکت می کنند از انرژی آن استفاده کنند. این شبکه ۲۴گانه ماهواره های GPS در سال ۱۹۹۴ کامل شد و نخستین ماهواره ای که برای راه اندازی سیستم GPS تولید و به فضا پرتاب شد در حدود ۳۵ سال قدمت دارد- سال۱۹۷۸ - البته عمر ماهواره های سیستم GPS محدود بوده و حدود ۱۰ سال است که پس از این مدت ماهواره های جایگزین در فضا قرار می گیرند.
▪ گیرنده GPS
با توجه به نیازمندی ها و توانمندی های افراد در بهره گیری از گیرنده های مختلف، طیف وسیعی از گیرنده های GPS تولید و به بارور عرضه شده است که برای مصارف محدود تا مصارف نظامی و تجاری در نظر گرفته شده اند، به علاوه قبل از استفاده از هر کدام ازگیرنده های GPS باید از در دسترس بودن نقشه مناسب و به روز جهت منطقه و شهر مورد نظر خود اطمینان حاصل کنید، هر چه دقت این نقشه ها که در حافظه گیرنده GPS، بارگذاری (upload) می شود، دقیق تر باشد سرویس های دریافتی از GPS نیز دقیق تر خواهد بود.خطای مکان یابی این سیستم در حد متر است که با توجه به کیفیت دستگاه گیرنده این خطا تنزل کرده و داده های دریافتی واقعی تر خواهد بود. با توجه به کاهش قیمت گیرنده های GPS کاربرد این سامانه در سال های اخیر رشد چشمگیری داشته است.


● اطلاعات ارسالی از ماهواره های GPS
هر ماهواره هنگام ارسال اطلاعات سیگنال هایی را به مراکز اصلی می فرستد که این اطلاعات شامل موارد زیر است:
- کد Random
- کد ephemeris
- کد almance
کد random تولید شده مشخص کننده ماهواره ارسال کننده اطلاعات است (کد شناسایی ماهواره)، کد ephemeris شامل اطلاعاتی درباره وضع ماهواره (سالم یا خراب)، تاریخ و زمان فعلی و کد almance داده ای را انتقال می دهد که نشان دهنده اطلاعات مداری برای هر ماهواره و تمام ماهواره های دیگر است.با استفاده از این اطلاعات دریافتی می توان مشخص کرد که هر ماهواره در چه موقعیتی قرار دارد و پیام ارسالی از ماهواره چه زمانی ارسال شده است. پس از تحلیل این پیام ها توسط دستگاه های گیرنده GPS موقعیت فعلی گیرنده GPS به وضوح مشخص خواهد شد.


● سیستم های مشابه
در دنیا سیستم های مشابه دیگری که مانند سیستم GPS مشغول به فعالیت هستند وجود دارد که می توان به دوربین های بالتسیک، داپلر، SECOR، LONG-C،LLR،N.N.S.S SLR اشاره کرد. فعالیت این سیستم ها با روی کار آمدن GPS کمتر شده و به مرور فراموش شدند اما ۳ سیستمی که همزمان با GPS در حال فعالیت هستند عبارتند از:
۱) سیستم گلوناس که شوروی سابق آن را ساخته و اکنون به دست کشور روسیه اداره می شود، ۴۵ درصد این سیستم هم اکنون فعال شده است و تا سال۲۰۰۸ به بهره برداری کامل می رسد.
۲) سیستم گالیله که توسط اتحادیه اروپا طراحی شده است و تا سال۲۰۱۰ به بهره برداری می رسد.
۳) سیستم بیدو که توسط کشور چین و به صورت مستقل درحال گسترش است.


● کاربران GPS
GPS کاربردهای فراوان و متنوعی در آب، خشکی و هوا دارد که در هر جایی قابل استفاده است.به جز نقاطی که امکان دریافت امواج ماهواره ای در آنها ممکن نباشد مانند غارها، نقاط زیرزمینی، زیرآب و...، کاربردهای هوایی GPS در راه یابی برای هوانوردان مفید است، در آب نیز قایقرانان و دریانوردان از این سیستم بهره می گیرند، در خشکی نیز مراکز علمی برای دریافت اطلاعات مکانی، نقشه برداران، برای استفاده در عملیات نقشه برداری، استفاده های تفریحی برای شکارچیان، کوهنوردان، سیاحان و استفاده های صنعتی در مسیریابی خودروها و عملیات امداد و نجات و ...


● انواع گیرنده های GPS
گیرنده های GPS انواع گوناگونی دارند و انتخاب هر کدام از آنها بستگی به موارد استفاده شما دارد. در زیر پرکاربردترین این نوع گیرنده ها تشریح شده است:
▪ گیرنده Basic
این نوع از گیرنده های GPS از ساده ترین و ارزان ترین گیرنده هاست. این نوع گیرنده می تواند با دقت زیاد اطلاعات مورد نیاز شما را در اختیارتان بگذارد اما به نسبت گیرنده های گران قیمت تر امکانات کمتری دارد. امکانات این گیرنده شامل موقعیت ماهواره ها، توانایی محاسبه مسافت پیموده شده، موقعیت یابی، تعیین جهت، تعیین ارتفاع از سطح دریا، توانایی ذخیره سازی مسیر پیموده شده، توانایی هدایت و مسیریابی و یافتن مسیر قبلی است.
▪ گیرنده دستی GPS
این نوع گیرنده از قابلیت نمایش نقشه برخوردار است و ابعاد بزرگتری دارد. به علاوه دارای امکانات بیشتری مانند فشارسنج، قطب نمای الکترونیکی، سالنامه و قابلیت اتصال به رایانه است.
▪ گیرنده GPS برای خودرو
این نوع از گیرنده ها صفحه نمایش بزرگتری دارند تا پس از نصب بر روی اتومبیل، راننده قابلیت خواندن آن را هنگام رانندگی داشته باشد، به علاوه این دستگاه دارای امکانات صوتی است تا راننده را با صدا نیز هدایت کند و به او اجازه می دهد بدون این که چشم از جاده بردارد با گوش کردن به صدای دستگاه طبق نقشه حرکت کند.
▪ گیرنده GPS برای رایانه همراه:
این دسته از گیرنده ها با اتصال به نوت بوک فعال شده و اطلاعات مورد نیاز را از روی رایانه همراه بازخوانی کرده و پس از پردازش اطلاعات، قابلیت موقعیت یابی، ارتفاع سنجی و مسیردهی را بر روی رایانه فراهم می کند. مزیت عمده این گروه از GPS ها نسبت به سایر گیرنده ها قابلیت برنامه ریزی است. به این معنی که شما می توانید برنامه های هدایت مسیر، تعیین مسیر، مکان یابی و ... مورد نظر خود را بر روی این دسته از گیرنده ها قرار داده و سپس از این امکانات استفاده کنید. به علاوه در این نوع از گیرنده ها وضوح دقت نقشه بالاتر بوده و شما جزئیات بیشتری را بر روی نقشه شاهد خواهید بود.
▪ گیرنده تلفن همراه
این گروه از گیرنده ها در سال های اخیر با گوشی های تلفن همراه ادغام شده اند و دیگر به صورت مستقل وجود ندارند چرا که تمامی امکاناتشان به گوشی های تلفن همراه منتقل شده است. شما با خرید یک گوشی تلفن همراه که قابلیت GPS دارد و نیز دریافت خدمات از اپراتوری که مجهز به ارسال اطلاعات GPSباشد، می توانید اطلاعات موقعیتی و مکانی خود را بر روی گوشی تلفن همراه مشاهده کنید، اما در این نوع از گیرنده ها به نسبت سایر گیرنده ها اطلاعات محدودتر و کمتر خواهد بود.

قسمت ششم

مهدي شيرزادي

عوض شدن فضاي گذرگاه‌ها، تغيير رنگ بناهاي اتوبوس، ما كه در حياط مسجدي كنار مرز سوريه، منتظر احضار مأموران مرزي بوديم، درب و داغاني آسفالت‌ها و بي‌قوارگي ساختمان‌ها و بي‌نظمي حاكم بر فضاي محيط، سنگيني انتظار را برايمان سخت‌تر مي‌كرد.
موضوع جالبي كه بود، شخصي با دشداشه‌ي عربي جلو در مسجد نشسته بود و از هر كسي كه مي‌خواست داخل مسجد شود، 500 تومان ايراني به اجبار مي‌گرفت، در حالي كه مسجد را صرفاً جهت توقف و نماز زائرين در مرز احداث كرده بودند.
ديگر اين‌كه موقعي كه مسؤول اتوبوسمان به ما اشاره كرد كه چون پاسپورت‌هاي شما انفرادي است، مي‌توانيد با نشان دادن به مأموران، آن طرف مرز منتظر ما باشيد، جهت امتثال امر جناب رئيس، گذرنامه‌هايمان را نشان داديم و از شانس بدمان – كه ريش بلند مسعود بود – گير دادند كه براي چه كاري به سوريه مي‌رويد؟ تازه ويزاي لبنان هم كه داريد.
آن‌قدر با لهجه‌ي تند سوري صحبت مي‌كرد و همين‌طوري داشت «اَل‌»ها را به هم وصل مي‌كرد كه ياد پارازيت‌هاي راديويي افتادم و همينطور حروف حلقي را با اَشكال مختلف؛ بلغور مي‌كرد و چندين بار با اشاره به ريش مسعود - كه بيچاره، بيشتر تو حس هنري و اينجور قرتي‌بازي‌‌ها بود- كلمه‌ي «القاعده» و «فتح‌الاسلام» را تكرار كرد تا اين‌كه ما هم وارد ماجرا شديم و اِي پدر اين بي‌زباني بسوزد كه چه مصيبت‌هايي بر سرمان آورد!
به اَدا و اطوارهاي نابينايان و ناشنوايان، فهمانديم كه: بابا! طفلي هنرمند است و چون در كشور ما بايد يك جورهايي بفهماني كه از چيزي سر در مي‌آوري، بايد جينگول پينگول شوي. خلاصه، فكر مي‌كنم طرف فهميده بود كه چه خبر است! اما كلمه‌اي بود كه معني آن را بعداً فهميدم: «خاطر» كه هِي مَن مي‌گفتم: «ما خاطر؟» يعني چه؟ و هِي با دستش به پول اشاره مي‌كرد. من هم مي‌دانستم كه اين تا فهميده ما زبان بلد نيستيم، دارد سوءاستفاده مي‌كند و براي گذشتنمان از مرز، رشوه مي‌خواهد، بالاخره مسؤول اتوبوس را صدا زديم و او چون زبان بلد بود، يك چيزهايي دم گوش مأمور سوري گفت كه بلافاصله برگشته و به سمت ايستگاه حركت كرد.
بعدها فهميديم كه آن‌ها به شدت از طلبه جماعت مي‌ترسند و روي كلمه‌ «حرام» خيلي حساسند. بله، بعد از كلّي قضايا سوار اتوبوسمان شديم و به طرف دمشق حركت كرديم.
دور و بر ساعت 5 بود كه براي اداي نماز، كنار جاده‌اي ايستاديم و بعد از نماز، تقريباً هفت يا هشت بود كه به مقبره‌ي «حجربن‌عدي» از صحابه‌ي حضرت رسول(ص) رسيديم؛ همان وضع و شكل دم مرز، با‌‌ آشفتگي بيشتر و بهداشتي پايين‌تر، اينجا حاكم است. در ابتداي ورود به منطقه، قبرستاني قديمي به چشم مي‌خورد كه از بناي قبرهاي جديد مي‌توان فهميد كه الان هم مورد استفاده قرار مي‌گيرد. چر‌خ‌ها و كاري‌هاي دستي كه با پارچه‌هايي به صورت شبكه شبكه، تقسيم شده و بازاري از انواع پارچه‌هاي رنگارنگ را تشكيل داده‌اند، در مقابل مقبره مثل زنجير به هم بافته شده- كه صاحبان سوري‌شان چنان فارسي صحبت مي‌كنند كه فكر مي‌كني اينها ايراني‌الاصلند.

ادامه دارد ...