چرا به هنگام شنيدن نام قائم (عج) برمي‌خيزيم؟

هنگامى كه «دعبل خزاعى» اشعار خود را در محضر امام هشتم عليه السلام خواند، چون از بقية اللَّه و قيام شكوه‏مند آن حضرت ياد كرد، امام رضا عليه السلام از جاى برخاست و دست مباركش را بر سر نهاد و در برابر نام حضرت ولى عصر(عج) تواضع نمود و براى فرجش دعا كرد.(1) از امام صادق عليه السلام سؤال شد كه چرا به هنگام شنيدن نام «قائم» لازم است برخيزيم؟ فرمود:
براى آن حضرت غيبت طولانى است و اين لقب يادآور دولت حقه آن حضرت و ابراز تأسف بر غربت اوست. و لذا آن حضرت از شدّت محبت و مرحمتى كه به دوستانش دارد، به هر كسى كه حضرتش را با اين لقب ياد كند، نگاه محبت‏آميز مى‏كند. از تجليل و تعظيم آن حضرت است كه هر بنده خاضعى در مقابل صاحب (عصر) خود، هنگامى كه مولاى بزرگوارش به سوى او بنگرد از جاى برخيزد، پس بايد برخيزد و تعجيل در امر فرج مولايش را از خداوند منان مسئلت بنمايد.(2)

-----------------------
پي‌نوشت‌ها:
1. التسترى، قاموس الرجال، ح 4، ص 290.
2. منتخب الاثر، ص 506.

وقتی یک نوشابه می‌خورید، چه اتفاقی می‌افتد؟

10 دقیقه بعد: 10 قاشق چای‌خوری شکر وارد بدن‌تان می‌شود. می‌دانید چرا با وجود خوردن این حجم شکر دچار استفراغ نمی‌شوید؟ چون اسید فسفریک، طعم آن را کمی می‌گیرد و شیرینی‌اش را خنثی می‌کند.
20 دقیقه بعد: قند خون‌تان بالا می‌رود و منجر به ترشح ناگهانی و یک‌جای انسولین می‌شود. کبدتان شروع می‌کند به تبدیل قند به چربی تا قند خون، بیشتر از این بالا نرود.
40 دقیقه بعد: حالا دیگر جذب کافئین کامل شده؛ مردمک‌های‌تان گشاد می‌شود، فشار خون‌تان بالا می‌رود و در پاسخ به این حالت، کبدتان قند را به داخل جریان خون رها می‌کند. گیرنده‌های آدنوزین مغز حالا بلوک می‌شوند تا از احساس خواب‌آلودگی جلوگیری کنند.
45 دقیقه بعد: ترشح دوپامین افزایش پیدا می‌کند و مراکز خاصی در مغز، که حالت سرخوشی ایجاد می‌کنند، تحریک می‌شوند. این همان مکانیسمی است که در مصرف هروئین منجر به ایجاد سرخوشی می‌شود.
بعد از 60 دقیقه: اسید فسفریک موجود در نوشابه، داخل روده کوچک، به کلسیم، منیزیم و روی می‌چسبد. متابولیسم بدن افزایش پیدا می‌کند. میزان بالای قند خون و شیرین‌کننده‌های مصنوعی، دفع هرچه بیشتر کلسیم را از طریق ادرار باعث می‌شوند.
مدتی بعد: کافئین در نقش یک داروی مدر (ادرارآور) وارد عمل می‌شود. حالا دیگر کلسیم و منیزیم و رویی که قرار بود جذب بدن شود، بیش از پیش از طریق ادرار دفع می‌شود و به همراه آن مقادیر زیادی آب، سدیم و دیگر الکترولیت‌ها نیز از دست می‌رود.
مدتی بعدتر: کم‌کم آن غوغایی که در بدن‌تان ایجاد شده بود فروکش می‌کند و نوبت به افت قند می‌رسد. در این مرحله یا خیلی حساس و تحریک‌پذیر می‌شوید یا خیلی کرخت و بی‌حال. حالا دیگر تمام آن آبی را که از طریق نوشابه وارد بدن خود کرده بودید، دفع کرده‌اید؛ آبی که می‌شد به جای اسید و کافئین و شکر، حاوی مواد مفیدی برای بدن‌تان باشد. تا چند ساعت بعد اثر کافئین هم از بین می‌رود و شما هوس یک نوشابه دیگر می‌کنید.

نوشابه‌خورترین ملت جهان
سرانه مصرف نوشابه‌های گازدار در ایران ۴۲ ليتر است. با مقایسه این آمار با آمار دیگر کشورهای جهان به این نتیجه وحشتناک می‌رسیم که ما در سرانه مصرف نوشابه‌هاى گازدار مقام اول را در جهان پیدا کرده‌ایم. برای این که بیشتر وحشت کنید، بد نیست بدانید که:
1) ميانگين مصرف نوشابه‌هاي گازدار در دنيا براي هر فرد 10 ليتر است.
2) در بيست سال اخير، مصرف نوشابه هاى گازدار در كشور، نزديك به ۱۵ درصد رشد داشته است.
3) در طی این بیست سال، مصرف شير و لبنيات، تنها حدود يك دهم درصد رشد كرده است.
4) سرانه‌ مصرف لبنيات در ايران كمتر از يك سوم استاندار جهاني است.
5) طبق آمار، ۹۰ درصد كودكان ۲۴ ماهه تا ۱۲ ساله کشورمان، روزانه حداقل يك بار پفك و نوشابه مصرف كرده‌اند.
6) 25 درصد از كودكان ايرانى به نوعی با سوءتغذيه دست‌به‌گریبانند.
7) یک‌سوم از مرگ‌ومیرهای کشور به علت بیماری‌های قلبي‌عروقي است كه یکی از عوامل اصلي بروز آن، تغذيه غلط است.

سالم و سعادتمند باشید

ماه رمضان و سفره افطار و سحر

ماه رمضان ماه خود سازی و خود یابی است.این ماه فرصت بسیار طلایی است تا اینکه انسان تاملی به زندگی و افعال و کردارش داشته باشد تا ببیند واقعا این ایام عمر که همانند ابر بهاری یکی پس از دیگری در حال سپری شدن است ، را در چه مسیری مشغول صرف کردنش است.
ولی امان از غفلت. در لحظات نورانی و با برکت سحر و افطار اکثر ما مشغول خوردن هستیم(کاری که دائما با آن مانوسیم)در سحرهای این ماه بجای ضجه و زاری و انابه و توبه در پیشگاه خداوند جل جلاله ،دائما در مسیر آشپز خانه و دستشویی در حال عبور و مرور هستیم.سحر که برای عبادت است(فتهجد من اللیل عسی ربک ان یبعثک مقاما محمودا )ما آدمها آنرا می خوریم .چه طور!اگر در کلام محاوریمان کمی دقت کنیم می بینیم که دائما می گوییم:سحری خوردیم می خوریم و...آخه سحر که برای خوردن نیست.ولی چه کنیم که ما انسانهای ضعیف و اسیر دام شیطان همتمان بیش از شکممان نیست.از کوزه بیرون تراود هرچه که در او است.
چند روز پیش جایی بودم که گوشیم زنگ زد ( صدای زنگ موبایلم (ربنا)استاد شجریان است)همین که صدای ربنا از گوشی بلند شد یه بنده خدایی که اونجا بود گفت الان با این صدای ربنا یاد «فرنی» پای سفره افطاری افتادم.موقع اذان مغرب که لحظه استجابت دعا و بخشش گناهان است چنان در سر سفره مشغول غذا خوردن هستیم که انگار در این عالم نیستم و در ان لحظه به غیر از خوردن نمی خواهیم به امور دیگری بیندیشیم.بعد از افطار هم که تازه سریالهای ویژه تلوزیون به مناسبت این ایام پخش می شه و بعدش هم دور هم نشینی و گعدهگیری و...بیچاره خدا.اصلا انگار کسی به یادش نیست.چرا بیچاره خدا!بیچاره خودمان که لحظه به لحظه به عذاب خدا بخاطر غفلتهایمان داریم نزدیکتر میشیم ولی گویی اینکه هیچ وقت قصد بیدار شدن از خواب خرگوشی خود را نداریم.
خدایا اولیایت در طول سال به مراقبت می نشینند تا بتوانند از ماه مبارکت به بهترین وجه استفاده گنند و شب قدر را درک نمایند ولی ما ها کجا هستیم و در چه اندیشه هایی سیر میکنیم.
بار اله ها به لطف و کرم و جود و رحمت خودت بر ما ببخشای.آمین یا رب العالمین.

>>دستور آشپزی هفته<<
خورشت كاري با مرغ

مواد لازم
مرغ: يك عدد
مغز گردو :500 گرم
پياز : يك عدد
نمك و فلفل :به ميزان لازم
پودر كاري : به ميزان لازم
آبليمو : يك قاشق غذاخوري
خامه: 150 گرم
زعفران دم كرده: يك قاشق سوپخوري

طرز تهيه
پياز را خلال كرده و در روغن تفت دهيد تا طلائي شود سپس مرغ را به قطعات كوچكتر تقسيم كنيد؛ مغز گردو را چرخ كنيد و در روي حرارت ملايم تفت دهيد؛ گردو – مرغ – پياز – نمك – فلفل را در ظرفي مناسب ريخته و بگذاريد با حرارت ملايم مرغ پخته و خورشت به روغن بيفتد؛ پودر كاري و خامه را مخلوط كرده و با كمي از آب خورشت هم مي زنيم تا اينكه خامه يك دست شده و به خورشت اضافه كنيد؛ مي توانيد قبل از اينكه پودر كاري را اضافه نمائيد مرغ را كه پخته است از خورشت بيرون آورده و در ديس بگذاريد و روغن خورشت را روي آن بريزيد و سپس پودر كاري را اضافه نمائيد؛ پس از پانزده الي بيست دقيقه خورشت را از روي حرارت برداشته و آب ليمو را اضافه نمائيد
چون پودر كاري از ادويه تند تر مي باشد مقدار آن را با ذائقه خودتان كم و يا زياد كنيد .  

شاد باشيد و برقرار
آشپزباشي ندا
http://www.parsplanet.com
http://delkadeh.parsgig.com

بقية الله يعني چه؟
 

عده اي بر اين باورند که مراد از « بقية اللَّه » در آيه شريفه « بقية اللَّه خير لكم ان كنتم مؤمنين» حضرت مهدى (عج) است. ممکن است اين سوال مطرح شود که مگرامام زمان (عج) در زمان رسول‏اللَّه(صلى‏اللَّه‏عليه‏وآله) وجود داشتند و شناختى از آن حضرت بوده كه چنين آيه‏اى نازل شده است.
بايد گفت اولا اين آيه از فرمايشات حضرت شعيب(عليه‏السلام) خطاب به قوم خود است. ثانيا آن چه درباره نسبت آيه با امام مهدى (عج) وجود دارد و باعث شهرت آن در محافل و منابر نسبت به آن حضرت شده است، بحث انطباق مفهومى آيه و تطبيق يكى از مصاديق آيه بر فردى است كه با تفسير آيه سازگار است.
زيرا «بقيه» به معناى باقى مانده است و مراد از آن سودى است كه به فروشنده مى‏رسد، يعنى آن چه بعد از پايان معامله برايش باقى مى‏ماند و آن را در در راه حوائج خود خرج مى‏كند. و مراد آيه اين است كه سودى كه از طرف خدا براى شما باقى مانده و خدا از طريق فطرت خودتان شما را بدان راهنمايى كرده، اگر مؤمن باشيد، براى شما بهتر از مالى است كه از راه كم‏فروشى و كم كردن پيمانه و ترازو تصاحب مى‏كنيد.
تفسير نمونه، با عبارت گوياترى «بقيةاللَّه» را چنين معنا كرده است:
هر موجود نافعى از طرف خداوند كه براى بشر باقى مانده و مايه خير و سعادت او گردد، «بقيةاللَّه» محسوب مى‏شود.
[1] از اين رو، امام زمان(عليه‏السلام) كه وجود شريفشان مايه بيشترين خير و بركت براى جامعه بشرى است، يكى از بهترين مصاديق اين آيه مباركه است. به قول يكى از قرآن‏پژوهان معاصر، از آن جا كه آيه‏هاى قرآن داراى مفاهيم جامع هستند و در عصرهاى بعد مى‏توانند بر مصداق‏هاى كلى‏تر و وسيع‏تر تطابق داشته باشند، اين آيه با امام زمان (عج) كه روشن‏ترين مصداق، «بقيةاللَّه» است، مطابقت مى‏كند.
براى كاملتر شدن پاسخ، خوب است به نظر يكى از دانشمندان اهل سنت نيز توجه نماييد. شبلنجى دانشمند شافعى، روايتى را نقل كرده‏اند كه «هنگامى كه (مهدى) قيام كند، بر كعبه تكيه زند و 313 تن از پيروانش نزد او گرد آيند. پس اولين چيزى كه مى‏گويد، اين آيه است: «بقيةاللَّه خير لكم ان كنتم مؤمنين». سپس مى‏فرمايد: منم «بقيةاللَّه» و خليفه او و حجت خدا بر شما. پس از آن، كسى بر آن حضرت سلام نمى‏كند، مگر اين كه مى‏گويد: «السلام عليك يا بقية اللَّه فى ارضه»؛ سلام بر تو اى باقى گذارده خدا در زمينش.[2]
بنابراين، گر چه مفاد اين آيه، از سخنان حضرت شعيب(عليه‏السلام) خطاب به قوم خود است، اما مصداق اكمل آن، وجود شريف حضرت صاحب الامر(عج) است.

----------------------------------
پى نوشت:
[1]. تفسير نمونه، ج 9، ص 204.
[2]. ملامحسن فيض كاشانى، تفسير صافى، ج 2، ص 468.

منبع:
ماهنامه ياس، شماره‏2، با تصرف

آقای جاسبی جایگاه شما حساس تر از مسجدالاقصی است!

پس از اين كه امروز چهارشنبه در جلسه هفتگي سخنگوي دولت با خبرنگاران اين مطلب كه دولت انقلابي نهم از هر گونه اقدام انقلابي و غير انقلابي در مورد دانشگاه آزاد دست کشیده است را از زبان الهام شنيدم به هيچ وجه تعجب نكردم چرا كه اين اتفاق زياد هم غيرقابل پيش‌بيني نبود.
از اين جهت تصميم گرفتم نامه‌اي سرگشاده خطاب به آقاي جاسبي البته براي دل خودم بنويسم كه براي همدلي خوانندگان گرامي بر روي وبلاگ خود قرار مي‌دهم.

جناب آقاي عاليجناب جاسبي!!!
رياست فوق العاده محترم دانشگاه از هفت دولت آزاد اسلامي

با سلام
امروز وقتي خبر دست كشيدن دولت از هرگونه اقدام انقلابي و غيرانقلابي را شنيدم به روحيه انقلابي‌تر! و شخصيت بانفوذتر شما غبطه خوردم و به حال خودم كه فكر مي‌كردم مفاسدي در دانشگاه آزاد انصافاً اسلامي!!! وجود دارد نيز تاسف خوردم.
عاليجناب جاسبي! هر انسان آگاه، دانا و نخبه‌اي بايد امروز به اين ايستادگي شما در برابر اصلاحات در دانشگاه از هفت دولت آزاد درود بفرستد چرا كه به گمانم شما تنها كسي بوديد كه با حمايت‌هاي رفقا توانستيد در برابر هرگونه اقدام در اين دانشگاه اعم از كم كردن شهريه‌ها، تحقيق و تفحص و ... ايستادگي كنيد.
آقاي جاسبي اينجانب در حدود 1 ماه قبل پستي نوشتم و در آن از اصلاحات در دانشگاه شما حمايت كردم و خطاب به احمدي‌نژاد گفتم كه توديع جاسبي از تسخير لانه جاسوسي سخت‌تر نيست! ولي هم‌اينك با پس گرفتن اين حرف خود اقرار مي‌كنم كه تهديد جايگاه محكم شما نه تنها از تسخير لانه جاسوسي بسيار مشكل‌تر است بلكه از چنگ‌ انداختن در چنگال ابرقدرت‌هايي مانند آمريكا و انگليس نيز سخت‌تر است چراكه احمدي‌نژاد همه اين‌كارها را كرد ولي من با همين گوش‌هاي‌ خودم شنيدم كه در مقابل شما كم آورده است.
آقاي جاسبي اين حقير در اين مدت شاهد بود كه نمايندگان مردم ستمديده و مظلوم!‌ در مجلس اصولگرا! كه جانشان براي دادن يك پيام درحمايت يك دانشجوي منتقد از دانشگاه آزاد در مي‌رود با اذعان به وجود مشكلات در دانشگاه شخصي شما با 220 امضا كه در نوع خود ركوردي محسوب مي‌شود از شما در روزهاي سختي كه احمدي‌نژاد به خواست ملت برايتان پيش آورده بود حمايت كردند پس من با كمال پوزش بايد بگويم: من كي باشم كه در مورد شما حرفي بزنم؟!!
عاليجناب براي درك حساسيت اين تعداد امضا متذكر مي‌شوم كه تعداد اين نمايندگان اصولگرا! ي امضا كننده نامه‌اي در محكوميت تخريب مسجدالاقصي 170 نفر بيش‌تر نبودند پس خوشحال باشيد از اين كه حساسيت جايگاه شما و دانشگاه شما در نظر نمايندگان مجلس بيش از تخريب قبله اول مسلمين است.
آقاي جاسبي! اما در پايان از شما چند سوال دارم كه استدعا دارم براي آگاهي بيش از پيش اين حقير به آنها پاسخگو باشيد و جمعي را از نگراني خارج بفرماييد.
عاليجناب!‌ شما چه كرديد كه احمدي‌نژاد از مقابله با شما دست كشيد يا ساده‌تر بگويم او را از چه ناحيه‌اي تهديد كرديد كه امروز به گفته سخنگويش به دليل مصالحي از مبارزه با شما دست كشيده است؟
آقاي جاسبي آيا زبانم لال ماجراي صفين را برايش تكرار كرديد و يا به گونه‌اي ديگر توانستيد نه تنها زبان احمدي‌نژاد را ببنديد بلكه جايگاهتان را در دانشگاهتان با امضاي بيش از 220 نفر تحكيم ببخشيد.
عاليجناب به عنوان سوال آخر كوتاه مي‌پرسم كه آيا معظم‌له هاشمي رفسنجاني را هم در اين زمينه به زحمت انداختيد و يا خودتان به تنهايي توانستيد همه اين اقدامات را انجام دهيد؟
در پايان آرزوي توفيق هر چه بيشتر آن عالم فرزانه! و مديري خدوم را از درگاه خداوند منان در دانشگاه از هفت دولت آزاد خواهانم.

والسلام عليكم و رحمةالله
كيان عبدالهي
يك منتقد توبه كرده

مخمل سرخ رؤيا (4)

بهروز شيدا
نشر باران، سوئد
چاپ اول ۲۰۰۶

در گوشه ای از بچه ی يکشنبه ماجرای زندگی ساعتسازی توسط لالا يکی از پيشخدمتهای خانه روايت میشود. ساعتساز خود را حلق آويز کرده است. او پس از آنکه همسرش بر اثر بيماری تيفوس مرده است به منطقه ای، که خانه تابستانی خانوادۀ پو در آن است، نقلِ مکان کرده است.
ساعتساز مردِ مهربان و محترمی است. رفتارش اما، به چشم اهالی منطقه کمی عجيب میآيد. د ر کارگاه ساعتسازی او ساعتی پايه دار هست که هرگز به تعمير نياز پيدا نکرده است. ناگهان اين ساعت خراب میشود و روزی درست در ساعت دوازده، چهارده بار زنگ میزند. در همين هنگام، در قسمتِ پايينی ساعت، نوری به چشم میخورد؛ نوری که نه به نورِ طلوع میماند و نه نورِ غروب.کمی بعد عقربه دقيقه شمار و عقربه ساعتشمار روی عدد شش بر يکديگر میافتند، درب پايينی
ساعت باز میشود و زنی گريان از آن بيرون میآيد. روزهای بعد را مرد ساعتساز با زن میگذراند؛ در پستوی تاريکِ مغازه اش. مهر آنها به يکديگر اما، چندان نمیپايد. در لحظه ای تلخ، ساعتساز
ساعتِ خرابِ خويش را با چکش میشکند. زن ديوانه میشود، جيغ میکشد و به ساعتساز حمله مي کند.زن نابينا است؛ به زمين میافتد، شمعی را واژگون میکند و خانه آتش میگيرد. ساعتساز سعی میکند او را درآغوش بگيرد و ببوسد، زن اما، لب او را گاز میگيرد. ساعت ساز چکش بر میدارد،
و بر سر زن میزند؛ درست به همان شکلی که بر سر ساعت زده است. زن میميرد. ساعتساز، زن و ساعت، هردو، را در گودالی در باغ چال میکند و کمی کمتر از يکسال بعد خود را حلق آويز مي كند.
به روايتِ فرهنگِ نمادها، ساعت، نمادِ سقوط ابدی زمان است؛ در روزگار کهن، ساعت،
تنها در قامتِ ساعتِ شنی وجود داشته است. پايان ريزش شن در ساعت شنی، نشانِ مرگ است. ساعت اما، نمادِ يک آرزوی بزرگ هم هست. نمادِ آرزوی واژگونی زمانِ خطی؛ بازگشت به مبدا؛ بازگشت
به زمانِ آغازين؛ بازگشت به زمانِ اسطوره ای. انسان با نگاه به عقربه های ساعت، نزديکی خويش با
مرگ را به ياد میآورد. ساعت منادی هراس مرگ است.
ساعتسا ز بچه يکشنبه روزی ساعتِ خويش را خراب میيابد. ساعت ديگر به هنگام زنگ نمیزند. آرزوی توقف
زمان، در کسوتِ اخلال در زمانِ خطی جلوه میکند. ساعت خراب شده است تا آرزوی تبديلِ زما ن
خطی به زمانِ اسطوره ای، نمادين شود. آرزوی بازگشتِ زمانِ اسطوره ای اما، با آرزوی ميل به زندگی در جهانِ دو جنسی آميخته است. موجود دوجنسی اندوه فراق را حس نمیکند؛ که در زمان
اسطوره ای هنوز زمان متولد نشده است. موجود دوجنسی نماد جاودانگی است.
در مورد هستی موجودِ دو جنسی اسطوره ها هست. به عنوان نمونه در جهان مثلی افلاطون، انسان
توامان نر و ماده بودند؛ ازدواج جادويی در آيين تانترا نيز نشانِ آرزوی بازآفرينی موجود
دوجنسی است. ازدواج جادويی آيينی شگفت است. مردی با زن نزديكي نكرده، و زنی، که بايد يکی از فاحشه های معبد مقدس باشد، به سوی جنگلی میروند، در آنجا، روزها و شبها بی آنکه يکديگر را لمس کنند،
در يک بستر میخوابند و سپس مراسم ازدواجِ جادويی را انجام میدهند. پس از مراسمِ ازدواج جادويی،جسم نورانی میشود و موجود دوجنسی به جهان میآيد.
روزی ساعتِ پايه دار ساعتساز چهارده بار زنگ میزند. هيچ ساعتی بيش از دوازده بار زنگ نمیزند. هنگامی که ساعتی چهارده بار زنگ میزند، زمان ديگر خطی نيست، اسطوره ای است. هم ازاين رو است که در ساعت چهارده، دو عقربه ساعت بر روی عدد شش متوقف شده اند. در ساعت چهارده، زمان متوقف است؛ در هماغوشی دو عقربه. در ساعت چهارده در قسمتِ پاييني ساعت
باز است و نوری بر روی زمين افتاده است. نور درست همان نوری است که پس ازدواج جادويی از امتزاج دو جسم حاصل میشود. در مغازۀ ساعتساز زمان متوقف شده است و زنی آمده است تا به او بپيوندد. وصلت جادويیِ ساعتساز با زن اما، با شکست مواجه میشود. زن نابينا است؛ از جنس
تاريکی؛ نشان زنانگی ای که با مردانگی نياميخته است ٦٤ . آيا ساعتساز با شکستن ساعت و کشتن
زن بر شکستِ آرزوی خويش شهادت داده است؟ آيا کشتنِ زن جايگزينِ ميل به وحدت با مادر شده
است؟ آيا ساعتساز همۀ نمادهای وحدت را میشکند تا بگويد غريزۀ مرگ بر جهان سايه افکنده است؟ آيا تصوير منفی مادر هميشگی است؟
٦
به روايت زيگموند فرويد انسان تنها در آينۀ حضورِ ديگران شکل میگيرد. «من» هم از آغازِ هستی، کسی را میجويد که به او پناه ببخشد. نخستين کَسِ من، مادر است؛ خانۀ شير و شيدايی. کودک در مرحلۀ دهانی، ارضای همۀ نيازهای خويش را از سينۀ مادر طلب میکند. اما در مرحلۀ تناسلی است که رابطۀ کودک با مادر شکل میگيرد. در مرحلۀ تناسلی، پسر اگر حمايت مادر را حس نکند، در غيابِ عشق مادر، تصويری به تمامی منفی از خويش میآفريند ؛ تصويری که بازتاب
تصوير به تمامی منفی اي است که از مادر آفريده است . تصويرِ به تمامی منفی مادر اما، تصويری يکپارچه نيست. کمی بعد تصوير به تمامی مثبت مادر، به عنوان سپر دفاعی در مقابل تصوير به تمامی
منفی مادر ظاهر میشود. تصوير دوگانه از مادر، بازتابِ ديگری است از تناقضِ« فرامن» و «نهاد». اينک «من»، بار ديگر توانِ حل اين تناقض را از دست داده است.
در گوشه ای از بچۀ يکشنبه، پو مادر خويش را چنين تصوير میکند: "مادر پيراهن روشن تابستانی پوشيده است؛ با کمربندی پهن دور کمر باريکش. کلاهش طلايی است و لبه دار. مطابق معمول زيبا
است. زيباتر از همۀ انسانهايی که به ذهن میآيند؛ زيباتر از مريم مقدس و ".... پو تصويرِ به
تمامی مثبتِ مادر را توصيف میکند تا تصوير به تمامی منفی مادر را که در وجود او جان سختی میکند، پنهان کند؛ تصوير منفی خويش را. پو با تصويرِ به تمامی مثبت مادر در مقابل هجوم «غريزۀ مرگ» سپر دفاعی میسازد. در بچۀ يکشنبه، تصوير به تمامی مثبت مادر جای تصويرِ به تمامی
منفی مادر را گرفته است. تصوير به تمامی منفی مادر اما، در کسوت مرگ در تمام رمان جاری است؛ در فضايی که در آن عشق غايب است. در بچۀ يکشنبه، ساعتساز، مرگ را برمیگزيند. مرگ ا و اما، تنها جلوۀ مرگ نيست. در تصوير خاله اِما، که در آخرين روزهای زندگی خويش، پيری و
مرگ را با طاعون مقايسه میکند؛ در خودکشی مای، يکی از پيشخدمتهای خانه، در تصوير پد ر پو بر بستر هم سايۀ شوم مرگ پيدا است. در سئوال راوی از خويش نيز؛ مرگ کِی فرا خواهد
رسيد: "پو يک بار سئوال میکند و پاسخی نمیشنود. يک بار ديگر: من کِی میميرم" . حضور مرگ در بچۀ يکشنبه اما، بخشی از ماجرا نيست؛ همۀ ماجرا است. هر انشقاقی از جنس مرگ است؛
پراکندگی، تنهايی، بحران رابطۀ انسانی، نفرت. در بچۀ يکشنبه هيچکس وحدت با ديگری را تجربه
نمیکند. در بچۀ يکشنبه «غريزۀ مرگ» جاری است.
پو تصوير به تمامی مثبت مادر را جایگزين تصوير به تمامی منفی مادر میکند. تصوير به تمامی منفی خويش را اما، بر برادرش فرو میافکند. داگ، تبلورِ« نهاد» پو است: داگ پُر از «غريزۀ مرگ» است. داگ نمادِ نفرت از پدر است. اين داگ است که طعمِ قفسِ پدر را چشيده است، اين داگ است که پدر را ديوانۀ جنسی ای میبيند که همۀ زنان را در اختيار گرفته است، اين داگ است که خود ارضايی میکند. پو مرگ برادر خويش را آرزو میکند؛ مرگِ« منِ به تمامی منفی خويش» را. من به تمامی منفی پو اما، به حياتِ خويش ادامه میدهد؛ با قدرتی هراس انگيز.
پو راهی ندارد جز اين که خويش را فراموش کند و به راه پدر برود: "اين يک راه ميان بُر به ايستگاه قطار است. پدر و پو، خيس، کثيف و گِلی هستند. پدر خراشی بر گونه دارد. بارانِ سردی به شدت میبارد. پدر دوچرخۀ اِسقاط خويش را پيش میراند و پو به او کمک میکند".
٧
بچۀ يکشنبه از دو منظر روايت میشود؛ از منظرِ اولِ شخصِ مفرد، از منظرِ سوم شخصِ مفرد. در چيزی که از اين دو منظر روايت میشود اما، تفاوتی هست. به روايتِ فرويد همۀ مکتب
های روانکاوی بر مفهوم« واپس زنی» بنا میشوند. «واپسزنی» تعيين کننده ترين واکنشِ دستگاه روانی است .«واپسزنی»، مقاومتی است در مقابلِ کشمکشهای درونی. اين کشمکش، بسياری اوقات ميا ن «خواسته های نهاد» و «معيارهای فرامن» رخ میدهد؛ کشمکشی که همۀ سايۀ خود را بر من فرا می افکند. «واپسزنی» واکنشی است دفاعی در مقابل خواسته هايی که به قلمرو خودآگاهی هجوم میآورند.
دربچۀ يکشنبه، تغيير منظرِ داستان از اول شخص به سوم شخص، کارکرد دفاعی دارد.
در سالِ ١٩٢٦ ، جهان به چشمِ پوی هشت ساله دوقطب دارد ؛ پدر« فرامن» است. برادر بزرگ، داگ، «نهاد» است. پو نقشِ« من» را بازی میکند. «من» تناقض های خويش را پنهان میکند تا بتواند در کنارِ«فرامن» بايستد. ايستادن در کنارِ فرامن اما، به اين معنا است که واکنشِ دفاعی«واپسزنی» به کار آمده است.
واکنش واپسزنی اما، تا هنگامی عمل میکند که بچۀ يکشنبه از منظر اول شخص روايت میشود؛ از منظر پسربچه ای هشت ساله که تلاش میکند رد پايی از چيزهايی که واپس زده است در روايتش باقی نماند.
در ميانِ چهار فصلِ بچهی يکشنبه تنها فصلِ اول است که از منظر اول شخص روايت میشود. آنچه راوی به ياد میآورد، شکلِ خانه ای است که در آن زندگی میکرده است؛ شکلِ روابطِ خانوادگی، تصويرِ آشتی دهندۀ مادر؛ اختلاف مادر بزرگ با پدر؛ خدمتکارانِ خانه؛ نفرت و تلخی جاری ميان افراد خانواده. در فصلِ اول راوی چيزی از درون خود را به ياد نمیآورد؛ برادر بزرگ خويش را حتا.
دوپارگی منِ پو، از منظر سوم شخص ديده میشود. دروغهای پو را از منظر سوم شخص می خوانيم؛ ترسهای او را؛ وسوسه های جنسی او را. در بچۀ يکشنبه، منظر اول شخص، واپس میزند؛ ولي منظر سوم شخص، واپس زده ها را فاش میکند: "پو با قيافه ای حق به جانب، به دروغ، میگويد من هرگز آرزو نکردم پدر بميرد..."
٨
ازمنظر نظريۀ هنری زيگموند فرويد ، بچۀ يکشنبه، تصوير خرابی ها و خستگی ها است؛ تصوير ترس ها و تنهايی ها پشت نقاب تسليم ها و تمکين ها؛ تصوير
جهان اسطوره ها؛ تصوير کودکی های ناب در تنهای کهن؛ روايتی که روايتی ديگر را پنهان میکند .بچۀ يکشنبه، دستکارِ خوابديده ای است که زخم بيداری را به مخمل سرخ رويا بسته است.

بهروز شيدا، آذرماه ١٣٨٣

30 شهريور / 21 سپتامبر / 9 رمضان