احكام حج و عمره در يك بيت

اطرست للعمرة اجعل نهج
اوور نحط رسطر مرلحج

توضيح : اطرست براى عمره قرار بده ((ا)) يعنى احرام و ((ط)) يعنى طواف ((ر)) يعنى ركعتى الطواف ، دو ركعت نماز طواف ((س )) سعى بين صفا و مروه ((ت )) تقصير يا كوتاه كردن مو و ناخن كه اين اعمال مخصوص عمره است .
اما حج تمتع : ((ا)) يعنى احرام ((و)) وقوف به عرفات ((و)) وقوف به مشعر ((ر)) رمى جمره ((ن )) نحر كه همان قربانى كردن است ((ح )) حلق يعنى تراشيدن سر ((ط)) طواف زيارت ((ر)) ركعتى الطواف همان دو ركعت نماز طواف است ((س )) سعى بين صفا و مروه ((ط)) طواف نساء ((ر)) دو ركعت نماز طواف نساء ((م )) مبيت و بيتوته كردن و ماندن در منى كه ماندن در منى از اعمال حج است ((ر)) رمى جمرات سه گانه كه اين اعمال حج تمتع بجا آور.(و يا قرار بده ).
 

نامه به كودكي كه هرگز زاده نشد

نويسنده: اوريانا فالاچي

خيلي كم پيش مي‌آيد كه كتابي را بخواني و به قدري رويت تاثير بگذارد كه بنشيني و درباره‌اش بنويسي؛ اما اين بار صحبت از كتابي است كه نمي‌تواني فقط يك‌بار بخواني و بيندازي گوشه‌اي تا خاك بخورد. صحبت از نويسنده‌اي متفاوت و كتابي ديگرگونه است. «اوريانا فالاچي» در حرفه روزنامه‌نگاري آن قدر معروف شده بود كه اسمش موجب پرفروش شدن كتابش شود، اما چه باك كه حتي اگر كسي به خاطر اسم نويسنده هم «نامه به كودكي …» را خريده باشد، باز برنده است. «نامه به كودكي …» داستان مادري است طي يك بارداري ناخواسته ـ يا خواسته! ـ با كودكي مواجه مي‌شود كه درون شكم اوست و او حالا مسئول به دنيا آوردن و پرورش يك «انسان» است. كتاب با اين جمله شروع مي‌شود: «امشب فهميدم كه تو هستي؛ مثِ يه قطره زندگي كه از هيچ چكيده باشه!» و با همين راوي اول شخص با احساس و دوست‌داشتني تا به انتها پيش مي‌رود. فالاچي در تمام كتاب بالحن مادرانه‌اي فرزندي كه در شكم دارد حرف مي‌زند و تو انگار جادو شده‌‌‌اي و به فيلمي نگاه مي‌كني كه گاهي صداي راوي داستان مي‌آيد: «بعضيا مي‌گن كه اولِ كار هيچي نبوده به جز آرامشِ محضُ يه سكوتُ يخ‌بسته‌گيِ مطلق! بعد يه جرقه زده شده، يه تكون بزرگُ … بعدش چيزي كه تا اون موقع نبود به وجود اومده!» فلاچي با همين اعتماد به نفس درباره همه‌چيز زندگي آدمها از فلسفه آفرينش گرفته تا دوست داشتن و … اظهار نظر مي‌كند و به همه تابوهايي كه ما حتي نمي‌توانيم فكر شكستنشان را بكنيم به راحتي حمله مي‌كند و به همين دليل گاهي لحنش به تلخي مي‌زند. راوي اما به قدري اين كار را ماهرانه انجام مي‌دهد كه تو با اينكه اعصابت خرد مي‌شود اما لحظه‌اي پيش خودت مي‌گويي: چرا كه نه؟! شايدم اين زنيكه درست ميگه!فالاچي هرگز ازدواج نكرد و بچه دار نشد، اما در كتاب <به كودكي كه هرگز زاده نشد> به نوزاد خيالي‌اش مي‌نويسد:
<تنها دو چيز از تو خواهم خواست، اول اينكه از معجزه زاده شدن حداكثر بهره را ببري و ديگر آنكه هرگز تن به پستي ندهي. پستي جانور خونخواري است كه هميشه در كمين ماست. چنگال‌هايش را هر روز به بهانه مصلحت و احتياط و گاهي عقل و كمال در بدن همه انسان‌ها فرو مي‌كند و كمتر كسي در مقابلش تاب مقاومت دارد. آدم‌ها وقتي در معرض خطري قرار مي‌گيرند پست مي‌شوند و وقتي خطر گذشت، آدم مي‌شوند. هرگز نبايد در مقابل خطر خودت را گم كني. حتي اگر ترس سراپاي وجودت را بگيرد...> اوريانا فالاچي روزنامه نگار زن ايتاليايي از آن دسته افرادي است كه برحسب شغل و حرفه خود جهان را در نماهاي باز و بسته گوناگوني تجربه كرده است ، با برخي از بزرگ ترين و تاثيرگذارترين شخصيت هاي جهان در برهه هاي مختلف زماني به مصاحبه نشسته است و سرزمين ها و فرهنگ هاي گوناگوني از جهان را از نزديك ديده و اخبارها و تحليل هايي از اوضاع آن سرزمين ها گزارش كرده است . البته همان گونه كه اشاره شد هيچ گاه اين تصويرها و تحليل هاي ارايه شده كه توسط وي به خورد مخاطبان سراسر جهان داده شده است بي تاثير از نگاه يك روزنامه نگار فمنيست كه خود را در مذهب بي دين و در سياست ليبرال معرفي مي كند، نبوده است .
خلق صحنه هاي رقت انگيز از فقر، تصويركردن زشتي هاي جنگ ، ظلم و ستم پيروزمندان جنگ كه به گونه يي به تمام تاريخ تعميم داده مي شود و حس ترحم نسبت به فرزندي كه هرگز زاده نخواهد شد و بسياري صحنه هاي آشنا و تفكرانگيز ديگر، همه ابزارهايي هستند كه فالاچي براي تاثيرگذاري بيشتر اثر خود از آنها استفاده مي كند به گونه يي كه داستان پر است از جملات كوتاهي كه شخص اول داستان براي ارايه تصوير به كودك خود از آنها بهره مي جويد. جملاتي كه به صورتي اعجاب انگيز نوستالژيك هستند و در مخاطب ايجاد حس همذات پنداري مي كنند براي مثال به جمله هاي زير دقت كنيد:
اگه بدبخت باشي سرما برات يه بلاي آسمونيه اون وقت ياد مي گيري چه جوري از منظره هاي پوشيده از برف متنفر باشي .
مادرم مي گه : دختر دنيا اومدن يه بدبختي بزرگه !
اگر پسر باشي بايد يه جور ديگه ستم ها و بردگي ها رو تحمل كني ! ... اگه نوازش بخواي يا گريه كني همه بهت مي خندند!
امان از اينكه زير يوغ يه ديكتاتور باشي كه حتي از لذت فكر كردن به آزادي محرومت مي كنه !
از وي تاكنون آثار زيادي در زمينه هاي مختلف از جمله داستان به چاپ رسيده است كه از جمله داستان هاي او مي توان به «يك مرد» و «نامه به كودكي كه هرگز زاده نشد» اشاره كرد.
بي‌انصافي است كه از ترجمه فوق‌العاده يغما گلرويي يادي نكنيم. او كه به علت تجربيات قبلي در سرودن ترانه براي موسيقي پاپ تسلط خوبي برلحن شكسته و زبان محاوره‌اي دارد، همه ريزه‌كاريهاي متن را درآورده به طوري كه هنگام خواندن كتاب هيچ‌گونه احساس غريبه بودن با نويسنده به خواننده دست نمي‌دهد. اعراب‌گذاري به سبك احمد شاملو نيز خواندن متن را راحت كرده و مي‌تواني بنشيني و يك ضرب همه اين 118 صفحه را بكوبي و بروي تا ته.
 

شوخي با حافظ

اگر آن ترک شيرازي بدست آرد دل ما را / به خال هندويش بخشم سمرقند و بخارا را

اگر آن دخت زيباروي بدست آرد دل مارا / به جون مادرم! بخشم سرو دستو ۲ پاها را

اگر آن بچه‌ي مجنون بدست آرد tellمارا / به جون مادرم! بخشم به يوسف ها زليخارا!

اگر آن دختر مشعوف بداند دردودل ما را / به جون عبدلي کوبم! سر هر خاليبندها را!

اگر آن دختره اينک بدارد دوستي ما را / به جون مادرم گويم! تموم راست و دروغها را!

اگر آن دختره اينک شبي درخواب من آيد / که عشق از پرده‌ي عصمت برون آرد زليخا را!

اگر آن دختره اينک بخواهد مال من باشد / که کس نگشود و نگشايد به حکمت اين معما را!

اگر آن دختره اينک ز عشق نا تمام گويد / به آب و رنگ و خال و خط چه حاجت روي زيبا را!‌



معني اشعار:

بيت اول: يه ترکي ميره شيراز دل يه بنده خدائي رو ميبره!

بيت دوم:‌ اگه يه دختر خوشگل کفم رو ببره! سر و دست و پاهام رو براش ميدم!

بيت سوم: اگه به اون دختره بتونم شماره تلفن بدم، به جون مادرم (نمادي از واقعيت)‌ از کيسه‌ي خليفه يوسف رو به زليخا ميبخشم!

بيت چهارم: ‌اگه دختره به من زنگ بزنه و بخواد به حرفام گوش بده اصلا براش خالي نميبندم! (آره جون عمه‌ام!‌)‌

بيت پنجم:‌ اگه مخش رو زدم‌!‌ و ديدم حيفه از دستش بدم!‌ بهش بعدا راست و دروغها رو تعريف ميکنم!

بيت ششم:‌ اگه يه شب خواب دختره رو ديدم ، معلوم نيست توي خواب چه اتفاقي ميوفته!

بيت هفتم: ما آخرش هم سر در نياورديم که اين دخترا وقتي ميخوان ديگه مال ما باشند چرا يه دفعه غيبشون ميزنه‌! و اين واسه من شده يه معما!

بيت هشتم: اگه قرار بر عاشقي باشه چه احتياجي به رژلب و ريمل و سايه و اين چيزاس! (باز هم مثل هميشه، ‌آره جون عمه‌ام!)
 

توهين به ايرانيان در فيلم 300
يوناني هاي خوش تيپ،
ايراني هاي وحشي !

هيچ دقت کرده ايد که ما چند بار و به چند چيز اعتراض کرديم و چند بارش را موفق شديم تا حرف خود را به کرسي بنشانيم؟ از حق اگر نگذريم خيلي از اين موارد را موفق نبوديم و مدت ها است که برنامه خليج فارس و ماجراي نشنال جئوگرافي به خاطره تبديل شده است. شايد تعدد اعتراض ها باعث شده که کم کم نسبت به آنها بي تفاوت شويم. چند روز پيش در يکي از وبلاگ ها خواندم که در يکي از آخرين پژوهش ها مشخص شده است که ظرفيت ما براي دل سوزي محدود است. براي مثال عکس يک بچه گرسنه آفريقايي بيشتر از عکس دو بچه گرسنه آفريقايي دلسوزي انسان ها را برمي انگيزد و شدت دل سوزي براي عکس دوتايي کمتر است. اين يک تمايل رواني دردناک است.
حالا جريان يک اعتراض ديگر است که در فضاي فارسي اينترنت به تدريج شکل مي گيرد. حتما يادتان است که نمايش فيلم "اسکندر" اوليور استون، محصول شرکت برادران وارنر و نشان دادن سيماي نامناسبي از ايرانيان اعتراض عده اي را برانگيخت و البته تنها شکست تجاري فيلم توانست کمي از آتش خشم معترضان بکاهد. تا کمتر از دو هفته ديگر فيلم ديگري از همان شرکت فيلم سازي به اکران مي رود که نمايش آنونس هاي تبليغاتيش هم تا کنون آغازگر زمزمه هاي اعتراض بوده است.
فيلم "300" پس از "بي باک" و "شهر گناه" سومين اثر سينمايي است که از روي کتاب هاي کميک استريپ فرانک ميلر ساخته مي شود با اين تفاوت که فيلم 300 درباره جنگ هاي ايران و يونان باستان است. ميلر اين کميک را با اقتباس از فيلمي به نام 00Spartans 3 The يا 300 اسپارتي که در سال 1962 اکران شده بود، کشيد و حالا از روي اين کميک، دوباره فيلمي ساخته مي شود که مانند "شهر گناه" فريم به فريم شباهت تام با نسخه کميک خود دارد.
داستان فيلم، جنگ ايران و يونان در ميدان جنگ ترموپيل (گردنه معروفي در يونان، بين کوه اويته و خليج ماليک) است. جايي که پادشاه اسپارتي يعني لئونيداس ارتش 300 نفري خود را عليه ارتش عظيم ايرانيان تجهيز کرد تا مقابل سپاه خشايارشا ايستادگي کنند اما گوژپشتي دروازه هاي شهر را به روي لشگر ايران باز مي کند بنابر روايت هرودوت از تاريخ، اين 300 اسپارتي توانستند جلوي لشگر عظيم خشايار شاه به مدت 3 روز مقاومت کنند اما در نهايت شکست خوردند. بنا بر اين روايات همين دفاع سه روزه باعث اتحاد يونانيان عليه ايرانيان و همين آغازي شد براي دموکراسي يونان و در نهايت شکست خشاريارشا در نبردهاي بعدي. (چيزي شبيه شکست آلمان در استالينگراد و کسب روحيه متفقين).
"هرودوت" درکتاب 9 جلدي خود به نام "جنگ پارسي ها" جزئيات جنگ هاي ايرانيان از آغاز کار تا پايان لشکرکشي خشايارشا به يونان را شرح داده است.
مي گويند علم تاريخ با هرودوت و همين کتاب آغاز شد با اين حال، تاريخدانان جديد بسياري از ارقام ذکر شده در کتاب هاي هرودوت را اغراق آميز مي دانند اما فيلم 300 پايه هاي داستانش را بر همين روايات بنا مي کند.
ما نمي خواهيم درباره اين بحث کنيم که آيا اين ارقام صحيح است يا خير. صحت اين که لشگرکشي يک ميليون سپاهي و طي چنين مسيري از ايران به سمت يونان چنان ابعاد گسترده اي دارد که در مقياس هاي امروزي فنون جنگي هم معقول نيست کار ما نيست. اما حتي اگر بخواهيم با يک حساب سرانگشتي مي بينيم که اين يک ميليون نفر در سه وعده غذايي روزانه خود حتي اگر بخواهند يک نان ناقابل بخورند، چند نانوا و چه مقدار آرد براي سير کردنشان کافي است، به خوبي غيرمعقول بودن اين اعداد و ارقام را درک مي کنيم. البته تنها روايتگر اين داستان هرودت است که خود يوناني است و مسلما داستان را طوري مي نويسد که مي خواهد اما طبق روايت او هم فقط 1000 نفر از سپاه ايران به جنگ اسپارتي ها مي روند.
گذشته از نکات تاريخي آزاردهنده ترين قسمت هاي 300، تصوير ايرانيان است. در اين فيلم سپاه ايران افرادي هستند مشابه وحشي ها و موجودات نفرت انگيز ارباب حلقه ها يعني "اورک ها". کساني که جز کشتن نمي دانند و البته از نظر مغزي هم موجوداتي هستند در رديف غول هاي ابله داستان هاي هري پاتر که البته در برابر 300 نفر يوناني خوش تيپ و فداکار زمين گير مي شوند.
اما مساله نگران کننده اين است که هر گاه قدرت هاي بزرگ دنيا با کشوري دچار چالش شدند، تمام تلاش خود را براي زير سوال بردن تاريخ و فرهنگ آن کشور صرف کردند و چه ابزاري مناسب تر از سينما. حتي اگر به تئوري توطئه معتقد نباشيم، در خوش بينانه ترين حالت هاليوود نشان داده که مي تواند از موج منفي عليه يک کشور کمال استفاده را ببرد و جيب هاي صاحبان صنعت فيلم سازي خود را از پول آکنده سازد.
وبلاگ "ارزيابي شتاب زده" تحليل جالبي از اين ماجرا دارد. از نظر او کشورهاي اروپايي بعد از دوره رنسانس و به دنبال آنها آمريکا در جهت هويت سازي هميشه خودشان را فرزندان يونان و روم مطرح کرده اند. تاييد اين مساله را در نام گذاري مجلس آمريکا (سنا) که از روم گرفته شده، نوع حکومت آمريکا (جمهوري) که از "رس-پوبليکا" (مساله ملي) لاتين گرفته شده، ادعاي فرهنگ سياسي آمريکا (دموکراسي) يا حکومت اقشار که نام دولت آتن بوده، مي توان ديد. امروز مساله تبليغات علاوه بر بعد سياسي، بعد فرهنگي هم پيدا کرده اند و به ماجراي نژادپرستي در حال تبديل به فرهنگ پرستي است که در اين فيلم هم رد پاي آن را مي توان ديد. در فيلم 300، ايراني ها فقط خودکامه و زورگو و بي خبر از مفاهيم آزادي نيستند بلکه ديگر انسان نيستند! يعني علاوه بر اين که فرهنگ ندارند، انسانيت هم ندارند پس دفاع در برابر اين موجودات غيرانساني کافي نيست و بايد آنها را از بين برد.
اين فيلم ايران را نماد ديکتاتوري و يونان را نماد دموکراسي تصوير مي کند. به زباني ساده تر داستان بر محور نبرد دائمي خير و شر مي چرخد. در حالي که وقتي به فرمان کوروش برده داري در امپراتوري پارس ممنوع شده و مردم در دينشان آزاد بودند، در يونان باستان برده داري به شکل گسترده اي رواج داشت و زنان و برده ها شهروند درجه دو محسوب مي شدند
شيوه فيلم سازي کامپيوتري است و هنرپيشگان واقعي در صحنه هاي مجازي نقش آفريني مي کنند. موسيقي جذاب و ترکيب مناسب با صحنه هاي کامپيوتري نبرد باعث شده تصاوير تابلوهاي نقاشي به نظر برسند که فروش فوق العاده اي را براي سازندگانش پيش بيني شود. فيلمي که روي افکار عمومي دنيا تاثير زيادي خواهد گذاشت.
در اين فيلم که قرار است 9 مارس اکران شود، بازيگراني چون "جرارد باتلر"، "لنا هيدي"، "مايکل فسنبدر"، "وينسنت ريگان" و "دومنيک وست" ايفاي نقش مي کنند.
فيلم "300" به تهيه کنندگي "فرانک ميلر"، "دبوراه اسنايدر" و "کرايج.جي.فلورس" به کارگرداني "زاک سنايدر" ساخته شده است.
در توضيح اين فيلم در ياهو مي خوانيد که اين نبرد سرآغاز دموکراسي در جهان بوده است!
اين تحقير، توهين و حتي تهديد بزرگي است بر ضد ايران و فرهنگ ايراني. به نظر شما بايد ساکت نشست يا اعتراض کرد؟ من فکر مي کنم بهترين کار اين نيست که مانند قبل تنها طومار امضا کنيم و منتظر بمانيم تا از ما اعاده حيثيت شود. فکر مي کنم بايد در وبلاگ هايمان به زبان هاي مختلف درباره اش بنويسيم و چهره اي درخور ايران ترسيم کنيم.
www.300movie.com

سند چشم‌انداز،
همایش و باقی قضایا
 

این سند از اول به گونه‌ای طراحی نشده بود که اجرا شود، بلکه از همان اول به صورت تشریفاتی و طاقچه‌ای طراحی شده بود ـ لازم به ذکر است که بنده در جریان دعوت از عده‌ای معدود از صاحبنظران در حین تدوین سند بودم. ولی این میزان اصلا کفایت ضمانت اجرا را ندارد. بعد از ابلاغ سند هم نظرات عده دیگری گرفته شد که بیشتر به منزله نوشدارو بعد از مرگ سهراب بود...

چند روز پیش رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام فرمودند که 2 سال از برنامه چشم‌انداز 20 ساله نظام عقب هستیم. البته این خبر جدیدی نیست و همه کم و بیش این مساله را می‌دانستیم، اما نقطه شروع خوبی برای این نوشته است. در همین اثنا، همایش سند چشم انداز ایران در افق 1404 نیز به ابتکار مجمع تشخیص مصلحت نظام برگزار شد.
اهداف این همایش دو روزه فراهم آوردن فضایی مناسب برای هم‌اندیشی نخبگان فکری کشور پیرامون ابعاد علمی، تأملات اجرایی و راهکارهای فرهنگ‌سازی و تحقق اهداف سند چشم‌انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران عنوان شده بود. رئیس مجلس شورای اسلامی و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و جمعی از اعضای کمیسیون‌ها‌ی مجمع تشخیص و برخی نمایندگان مجلس و اساتید دانشگاه در این همایش سخنرانی کردند.
البته رئیس جمهور و رئیس قوه قضائیه (که در مالزی به سر می‌برد) در این همایش غایب بودند، اما این مساله چیز عجیبی نیست، چرا که در همایش نقشه جامع علمی کشور که هفته پیش در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، حتی معاونان وزیر هم شرکت نکرده بودند، چه برسد به مسئولان رده بالاتر. شکی نیست که در این مراسم مهم این نیست که موضوع همایش چیست، بلکه مهم این است که چه کسی آن را برگزار کند و مسلما دانشگاه علامه طباطبایی و «مرکز سیاست علمی کشور» توان جذب مسئولان رده بالا را ندارند، در حالی‌که آقای مشایی در همان هفته توانسته بود رئیس جمهور را به همایش گردشگری عشایری و روستایی ببرد.
در هر صورت، این همایش هم مانند سایر همایش‌ها به کار خود پایان داد و عده‌ای توانستند نظرات خود را برای سایرین مطرح کنند و مسلما همه از عقب ماندن از این سند ناراحت بودند و سایر حرف‌هایی که در این همایش زده شده است نیز به سادگی قابل حدس است. حتی حدس اینکه تقصیر عقب ماندن از این سند به گردن چه کسی است و جمع بندی نهایی کنفرانس نیز چه بوده است با توجه به اینکه «مجمع» آن را برگزار کرده است نیز کار آسانی است.
جدای از این مطالب، اگر بخواهیم کمی بحث محتوایی بکنیم به نظرم سخنان آقای‌ها‌شمی رفسنجانی در روز دوم همایش باز هم نقطه شروع خوبی است.
ایشان با انتقاد از دیدگاهی كه این سند را یك امر تشریفاتی می‌داند، گفت: «باید مواظبت كنیم كه این كار به سرانجام برسد؛ چرا كه روح انقلاب در آن دیده می‌شود. اگر برنامه را درست طراحی كنیم می‌توانیم به نتیجه برسیم.
این نکته آنقدر مهم است که جا دارد تمامی مسئولان کشور را در یک جا جمع کرده و راجع به آن صحبت کنیم. من در ادامه به این مطلب به طور مبسوط خواهم پرداخت.»
وی در ادامه گفت: «خلق این سند در پایان عمر یك دولت و ظهور دولت دیگر با سلایق متفاوت، باعث شد كه نتواند آن تاثیر لازم را داشته باشد.» وی با بیان این كه «بعضی از تصمیمات در فضاهای جوسازی شده گرفته می‌شود» از این امر انتقاد كرد و گفت: «باید دوره‌ی قبل از ابلاغ سیاست‌های كلی و چشم‌انداز با دوره‌ی بعد از آن كاملا متفاوت باشد اما من هم‌اكنون چنین تفاوتی را نمی‌بینم. البته این كار نیاز به فرهنگ‌سازی و اقناع دارد كه باید انجام شود.»
در اینجا به نظر می‌رسد که مساله اصلی تغییر ساختار سیاسی کشور است که در نظر ایشان باعث شده سند نتواند تاثیر لازم را بگذارد و برای اینکه سند بتواند چنین کاری را انجام دهد، الآن باید فرهنگ‌سازی شود و همچنین عده‌ای باید اقناع شوند که به این سند چشم‌انداز تن در دهند.
برگردیم به بند اول صحبت ایشان که تاکید کردند «این سند یک امر تشریفاتی نیست و اگر برنامه را درست طراحی کنیم، می‌توانیم به نتیجه برسیم.» البته به نظر می‌رسد که کمی برای این حرف دیر باشد (حداقل دو سال) ولی این حرف به چه معناست؟
به عنوان یک دانشجوی دکترای رشته سیاستگذاری علم و تکنولوژی، که اقلا دستی بر ادبیات این موضوع داشته است و با ابزارهای آن نیز آشنا است، و همچنین کسی که فوق لیسانس MBA(مدیریت) نیز دارد، فهم من از ادبیات موضوع این است که در طراحی برنامه‌ها‌ی مختلف باید اجرای آن را نیز در نظر گرفت. مسلما اگر برنامه‌ای بدون توجه به ملاحظات اجرایی آن تدوین شود، تنها سندی تشریفاتی بر روی طاقچه خواهد بود.
چشم اندازها نیز وضعیت مشابهی دارند. هدف اصلی تدوین یک چشم انداز برای هر مجموعه ای همگرا کردن تلاش‌ها و فعالیت‌های اعضای مختلف آن مجموعه در راستای رسیدن به این چشم انداز است. لذا چشم انداز اولا باید قابل دستیابی در مقام نظر و تحلیل باشد، و ثانیا اینکه در مقام عمل اعضای مجموعه به آن باور داشته و بر آن گردن نهند.
این گردن نهادن می‌تواند به وسیله زور و اجبار باشد و می‌تواند به صورت آزادانه و از روی میل و اختیار باشد. اگر در مجموعه‌ای مانند برخی مجموعه‌ها‌ی نظامی، قدرت مدیر آن‌قدر باشد که همه ملزم به اطاعت بی‌چون و چرا از دستورات وی باشند، در این مورد وی می‌تواند چشم‌اندازی را ترسیم کرده و به سایرین حکم کند که به سمت آن حرکت کنند.
اما هنگامی که این شرایط وجود ندارد، مسلما باید به گونه ای آزادانه افراد مختلف به آن تعهد پیدا کنند. در حوزه سیاستگذاری که این مساله دوچندان شدت می‌یابد، چرا که مجموعه‌ها‌ی مختلف الزام سازمانی به یکدیگر ندارند و چه بسا با هم رقیب باشند در حالی‌که در یک بنگاه، در هر صورت یک نوع قدرت مدیریتی قابلیت اعمال (هر چند به صورت بالقوه) شدن را دارد.
با در نظر گرفتن اینکه امروزه در دنیای مدرن که مبتنی بر عقل نقاد به پیش می‌رود، رهبری کاریزماتیکی که انسان‌ها را از طریق دل به خود جذب کند وجود ندارد، ابزارهای جدید و مختلفی که در حوزه سیاستگذاری این روزها رواج فراوانی دارند، همه به نوعی تلاش دارند که این جنبه مهم را مد نظر قرار دهند، یعنی طراحی برنامه به گونه ای که اجرا کنندگان آن به نوعی نسبت به آن تعهد داشته باشند. «آینده نگاری» که از تکنیک‌های مختلفی نظیر دلفی استفاده می‌کند از جمله آنهاست.
فرآیند آن هم به این ترتیب است که نظر افراد مجموعه گردآوری می‌شود و با توجه به روش‌های مختلف که بر روی این نظرات نقد و بررسی صورت می‌گیرد، در نهایت یک اجماع کلی از طریق یک فرآیند نقادانه حاصل می‌گردد و به این ترتیب افرادی که خود درگیر برنامه‌ریزی بوده‌اند نسبت به آن تعهد و الزام درونی پیدا می‌کنند. تجربه‌ها‌ی آینده‌نگاری کشور ژاپن شاهدی بر این مساله است که در همگرا کردن این تلاش‌ها نقش بسیار موثری داشته است.
این موضوع بحث‌های فنی فراوانی نیز دارد که به منظور این مطلب مربوط نمی‏شود (این رویکرد در تدوین تقاضا برای پیشنهادهای سند دوم توسعه علمی کشور در «مرکز سیاست علمی» لحاظ شده است). فقط یک نکته که به نظر ذکر آن ضروری است این است که تمامی این فرایندهای مشارکتی در غیاب تئوری‌ها‌ی کارآمد، فاقد کارکردهای لازم خواهد بود.
اگر برگردیم به سند چشم انداز و فرآیند تدوین آن را مدنظر قرار دهیم، مشاهده می‌شود که آن را «مجمع» نوشته و سپس با امضای رهبری به سایر دستگاه‌ها‌ ابلاغ کرده است. حال پس از دو سال که این سند به نتیجه‌ای نرسیده است، همایش برگزار کرده‌اند که چگونه می‌توان فرهنگ‌سازی نموده و از سایرین خواست که به این سند گردن نهند و یا چگونه می‌توان سایرین را اقناع نمود (نمی‌دانم با چه روش‌هایی) که از آن اطاعت کنند.
ای کاش حالا که فرآیند مشارکتی در تدوین سند صورت نگرفت، لااقل این همایش قبل از تصویب نهایی سند (دو سه سال پیش) برگزار می‌شد تا قبل از امضای مقام معظم رهبری، لااقل یک سری نظرات گرفته می‌شد (حتی اگر اعمال هم نمی‏شد، خودش موثر بود) تا ضمانت اجرایی کسانی که این نظرات را داده‌اند تا حدی تامین شود. این عدم مشارکت (در هر شکل آن) در نهایت به این معنا نیست که محتوای چشم انداز مثلا 50 درصد تغییر می‏کرد و شاید تغییرات ان کمتر از 5 درصد می‏بود، اما ضمانت اجرا را به میزان قابل ملاحظه ای بالا می‏برد.
نتیجه اول اینکه به نظر من این سند از اول به گونه‌ای طراحی نشده بود که اجرا شود، بلکه از همان اول به صورت تشریفاتی و طاقچه‌ای طراحی شده بود (لازم به ذکر است که بنده در جریان دعوت از عده‌ای معدود از صاحبنظران در حین تدوین سند بودم. ولی این میزان اصلا کفایت ضمانت اجرا را ندارد. بعد از ابلاغ سند هم نظرات عده دیگری گرفته شد که بیشتر به منزله نوشدارو بعد از مرگ سهراب بود)؛ آن هم در کشور ما که به حمدالله همه صاحب نظر هستند و در زمینه‌ها‌ی مختلف صاحب تخصص.
برگردیم به نتیجه همایش. نتیجه‌ای که رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در مورد نتیجه همایش گرفته اند و آن را گردن تغییر ساختار انداخته‌اند با توجه به مطالب بالا جای تردید دارد. اگر طراحی سند به گونه‌ای بود که استفاده از عقل جمعی و مشارکت همگانی را درون خود می‌دید، چنین اتفاقی حداقل تا این حد نمی‏افتاد که هیچ گونه حرکتی به سمت آن انجام نشده باشد. بالاخره مجموعه جدیدی هم که سرکار آمده است از همین کشور است و اگر نظرات آنان نیز لحاظ می‌شد، بعید به نظر می‌آید که در چنین وضعیتی که الان هستیم، باشیم.
البته بنده خود نقدهای کارشناسانه‌ای به سیاست‌های دولت، مخصوصا درحوزه علم و تکنولوژی دارم که آنها به نوبه خود در شکل‌گیری وضعیت کنونی موثر بوده‌اند، اما سوال اینجاست که چرا فقط به دولت، بلکه بسیاری از زیر مجموعه‌ها‌ی دیگر نیز به چشم انداز نظام تعهدی احساس نمی‏کنند (حال این مساله جدای از کسانی است که آن را قبول ندارند).

نکته‌ای فراتر:
فراتر از این، البته من فکر نمی‏کنم که رویکردهای مشارکتی به این سادگی در کشور ما جواب بدهد چرا که خود مستلزم پذیرفتن رهیافت‌های عقلی (نه به معنی نفی وحی، بلکه به معنی نفی خشونت و خودبرتر بینی) است که به استدلال‌های سلیم تن در دهد. این گونه عقلانیت به نظر می‏رسد هنوز در کشور ما نهادینه نشده است و نگاهی به وضعیت احزاب و گروه‌ها‌ی مختلف این مساله را تایید می‌کند. می‌توان نشان داد که عدم وجود این رویکرد عقلانیت نه تنها باعث رشد معرفت، علم، دانش و سایر حوزه‌ها‌ی مربوط به تکاپوهای معرفتی بشر نمی‏شود، بلکه راه را برای جنگ و جدال درونی باز می‌کند به طوریکه طرفین معارض به هر طریقی سعی در نفی و طرد و حتی از بین بردن دیگری دارد.
بنابراین اجرای این گونه حرکات مشارکتی در سطح کشور از طریق سازمان‌هایی که توان به صحنه آوردن افراد را ندارند بسیار مشکل است و تا این‌گونه حرکات انجام و نهادینه نشود، وجود این همه فعالیت‌های متعارض و بعضا متناقض در سطح کشور بیشتر آب در‌ها‌ون کوبیدن است (البته مرحوم دكتر عظیمی در تدوین برنامه چهارم تلاش داشت تا با چنین رویکردی برنامه چهارم را تدوین نماید که تلاش وی عقیم ماند). وضعیت کشور در حال حاضر همانند لشگری است که چند تکه شده و هر تکه آن به وسیله فرد خاصی اداره می‏شود که سایر بخش‌های لشگر را قبول ندارد. طبیعی است که نیروی بسیاری در این میان صرف موازی‌کاری‌ها (این ضعف به معنای پیشنهاد یک سیستم متمرکز نیست، بلکه از راه‌های توزیع شده نیز می‏توان با کارآیی بهتری سیستم را مدیریت کرد)، اتلاف منابع و یا حتی مبارزات و اختلافات درونی می‏شود.
همان‌گونه که قبلا هم عنوان شد، در حال حاضر بیشتر «اسامی» نقش بازی می‏کنند تا محتوا و لذا مرکزی مانند مجمع تشخیص مصلحت نظام یکی از بهترین جاهایی است که می‏تواند چنین فرآیند کلانی را مدیریت کند (با اتکا به رهیافت‌های عقل نقاد). اگر فرض کنیم که مجمع تشخیص مصلحت نظام به عنوان یکی از با ثبات ترین مجموعه‌ها‌ی کشور که در تلاش برای رشد و تعالی کشور است و وظیفه سیاستگذاری را نیز در اختیار دارد از هم اکنون می‌خواهد با توجه به یافته‌ها‌ی این همایش و اندک نظری به این نوشته، کاری برای حرکت رو به جلوی کشور انجام دهد، پیشنهادهای زیر مفید به نظر می‌رسد که در بدترین حالت به نظر من 5 سال زمان از دست می‏رود، ولی یک چشم انداز مشترک تدوین می‏شود، در حالی‌که با ادامه وضع موجود، حتی پس از 10 سال نیز بعید است اجماعی حول آن شکل بگیرد، اگر به این مساله تغییرات ساختاری و تحولات سیاسی را نیز اضافه کنیم.
1. قطعی و مسلم فرض نکردن محتویات سند چشم انداز و تلاش برای در معرض نقد گذاشتن محتویات آن. این مساله نه تنها به غنای محتویات آن خواهد افزود، بلکه اولین تجربه کلان کشوری در استفاده از عقل جمعی در این حوزه‌ها‌ست. اگر با در نظر گرفتن مشکلات اجرایی به همراه مبانی نظری مناسب، این حرکت بدون هیچ گونه نگاه متعصبانه‌ای از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام صورت گیرد، امید فراوانی است که کل کشور در آینده به این سمت، مخصوصا پس از مشاهده نتایج آن حرکت کند.
2. تغییر نگاه به سیاست‌گذاری از نوشتن یک سری اسناد و راهبردهای کلی، به سمت نگاه به سیاستگذاری به عنوان یک فرآیند مداوم که در طول زمان در حال انجام است. این مطلب چه در سطح بنگاهی در نقد رویکردهای قدیمی استراتژی که هدف آن را تهیه یک سند می‌دانستند دیده می‌شود (رویکردهای جدید عقیده دارند که مهم این است که بنگاه به سمت هدف خود حرکت کند، هر چند یک استراتژی مجللی برای خود تدوین نکرده باشد و در این حرکت خود دائم در حال یادگیری سازمانی است) و چه در سطح کلان که در ادبیات اقتصادهای یادگیرنده یکی از چهار رکن اصلی یادگیری را یادگیری سیاستی می‌دانند. لازمه این مساله استقرار و شکل‌دهی یک سیستم بازخورد مناسب چه از وضع موجود کشور و اتفاقاتی که در واقع می‌افتد است (که شاید ناچار باشیم بخش‌هایی از چشم انداز را تغییر دهیم) و چه از جامعه تحلیلی و نظری که در پرتو نظریات جدید شاید بتوانند جنبه‌های نهفته‌ای از واقعیت را آشکار سازند که به نوبه خود منجر به اعمال تغییراتی در این سند شود.

ابراهیم سوزنچی کاشانی
دانشجوی دکترای رشته سیاستگذاری علم و تکنولوژی
دانشگاه صنعتی شریف

اطلاعيه

با عرض سلام خدمت تمامی عزیزان...
بدون مقدمه می رم سر اصل مطلب! قرار شده که از این به بعد اخبار فوتبال ایران و جهان و همچنین اطلاعیه های لیگ مبین در سایت گروه اینترنتی مبین هم درج بشه. ولی بنده به علت یه سری گرفتاری های شخصی نمی تونم هم اطلاعات رو وارد سایت کنم و هم به لیگ مبین رسیدگی کنم. به همین علت هم دنبال یه همکار می گردم که بتونه توی ادارۀ لیگ مبین به من کمک کنه. اگر کسی مایل به همکاری با من و گروه مبین هست، می تونه به آدرس شخصی من ( milad_graydays@yahoo.com ) ایمیل بزنه.
ضمناً بگم که این کار وقت زیادی نمی گیره. حداکثر دو ساعت در هفته. هر کسی که می بینه از عهدۀ این کار بر میاد، می تونه ما رو در ادارۀ هرچه بهتر لیگ مبین یاری بده.
متشکرم. حق نگهدار...
 

*****

برنامۀ هفتۀ هشتم لیگ

استقلال اهواز -- پیروزی تهران
سپاهان اصفهان -- ابومسلم خراسان
اینتر میلان -- کالیاری
امپولی -- آ اس رم
سیه نا -- میلان

توضیح : تمامی بازی ها یکشنبه 29 بهمن ماه ( 18 فوریه 2007 ) برگزار می شوند.
مهلت ارسال پیش بینی ها تا ساعت 12 ظهر یکشنبه 29 بهمن ماه خواهد بود.
 

*****

آدرس رسمی لیگ :
football@mobin-group.com
آدرس خصوصی مسئول لیگ :
milad_graydays@yahoo.com

*****

براي مشاهده نتايج لیگ مبین تا پایان
هفته هفتم اینجا را کلیک کنید

لطفا اطلاعات را به آدرس faranegah@gmail.com ایمیل نمایید.
با تشکر