طهارت وپاكيزگى
قال الصادق عليه‏ السلام «اذا كان يوم النيروز فاغتسل والبس انظف ثيابك و تطيب باطيب طيبك و تكون ذلك اليوم صائماً»هرگاه نوروز فرا رسد غسل كرده و پاكيزه‏ترين لباسهايت را پوشيده و از معطرترين عطرهايت استفاده كن و آن روز را روزه بگير.

هديه دادن
از اميرالمؤمنين على عليه‏السلام چنين نقل شده كه فرمودند «اُتى على عليه‏السلام بهديةالنيروز فقال عليه‏السلام ما هذا؟ فقالوا يا اميرالمؤمنين اليوم النيروز! فقال عليه‏السلام اصنعوان كل يوم نيروزاً» در روز نوروز هديه‏اى براى اميرالمؤمنين على عليه‏السلام آورده شد. حضرت فرمودند اين هديه چيست؟ آنان پاسخ دادند اميرالمؤمنين امروز نوروز است امام فرمودند: هر روز را براى ما نوروز كنيد. در هديه آنچه مهم است، ارتباط روحى و ايجاد محبت است نه مقدار و كيفيت ... و در اين زمينه نبايد به تكلف افتاد. امام صادق عليه‏السلام در مورد اهميت هديه مى‏فرمايد: «تهادّوا تحابّوا فان الهدية تذهب بالضغائن.» به يكديگر هديه دهيد تا بين شما محبت ايجاد شود زيرا هديه كينه‏ها را از بين مى‏برد.

هماهنگ کردن اندازه لب و يا فرم دادن به آنها به وسيله آرايش

1 - هنگامي که لب پايين نازک است، خط لب را پايينتر از خط معمولي لب ميکشيم و آن را با رژ لب پر ميکنيم. همچنين کمي وازلين يا برق لب به وسط لب پايين بمليد تا آن را برجسته تر جلوه دهد.
2 - وقتي لب بالا نازک است، خط لب بالا را بالاتر از خط معمولي لب ميکشيم تا پهتر جلوه کند و با لب پايين تناسب داشته باشد.
3 - هنگامي که لبهاي پايين و بالا نازک هستند، اندازه لبها را در بالا و پايين با مداد لب زياد ميکنيم و داخل خط را با رژ لب پر ميکنيم که لبها پرتر به نظر آيند.
4 - براي لبهاي پر و بزرگ نبايد رژ لب خيلي روشن و جلب نظر کننده استفاده کرد. رژ لب مات براي اين لبها بهتر از رژ لب براق است.
5 - دهان و لبهاي کوچک را ميتوان با کشيدن خطوط در اطراف دهان بزرگتر نشان داد.
6 - در فرم دهاني که گوشه هاي افتاده دارد ميتوان خط لب را رو به بالا کشيد و فرم دهان را اصلاح کرد.
7 - لبهاي نامساوي را نيز ميتوان با کشيدن خطوط در جاهاي لازم يکنواخت نمود.
براي جلوگيري از ماليده شدن رژ لب بر روي دندانها ميتوان از روش زير استفاده کرد:
انگشت اشاره خود را در دهانتان قرار دهيد و لبهايتان را ببنديد. سپس انگشت خود را بيرون بکشيد. به اين ترتيب رنگ اضافه رژ لب از داخل لبهايتان پاک شده و از ماليده شدن آن به دندانهايتان جلوگيري ميکند

ادامه دارد...

ضحاک چنین کرد و خردمندان و خواب گزاران را به بارگاه خواست و خواب خود را باز گفت. همه خاموش ماندند جز یک تن که بی باک تر بود. وی گفت:« شاها، گزارش خواب تو این است که روزگارت به پایان رسیده و دیگری به جای تو بر تخت شاهی خواهد نشست. فریدون نامی در جستجو ی تاج و تخت شاهی بر می آید و تورا با گرز گران از پای در میاورد و در بند میکشد.»
کجا نام او آفریدون بود
زمین را سپهری همایون بود
هنوز آن سپهبد ز مادر نزاد
نیامد گه پرسش و سرد باد
چو او زاید از مادر پرهنر
بسان درختی شود بارور

از شنیدن این سخنان ضحاک مدهوش شد. چون به خود آمد در فکر چاره افتاد. اندیشید که دشمن او فریدون است. پس دستور داد تا سراسر کشور را بجویند و فریدون را بیابند و به دست او بسپارند . دیگر خواب و آرام نداشت.

چو بشنید ضحاک بگشاد گوش
ز تخت اندر افتاد و زو رفت هوش
نه آرام بودش نه خواب و نه خورد
شده روز روشن برو لاژورد

ادامه دارد ...

هر روز چند آيه قرآن بخوانيم

« براى شنيدن آيه مورد نظر بر روى شماره آيه كليك كنيد و براي مشاهده تفسير الميزان و نمونه بر روي آيه کليک کنيد »

آیات امروز را می توانید از طریق این لینک هم مطالعه کنید

توضيح: هر روز مي خواهيم يک صفحه از قرآن را با هم بخوانيم (به همراه معني آن. هر روز چند دقيقه وقت مي ذاريم، بعد از يه مدت مي بينيم کل قرآن را ختم کرده ايم، به همين راحتي.
فرمايش امام صادق (عليه السلام) هم که يادمون هست: «قرآن پیمان خداست بر خلق او و برای شخص مسلمان شایسته است که بر عهد خود نگاه کند و هر روز 50 آیه بخواند.»
بيائيم فعلا حداقل با يک صفحه در روز شروع کنيم!
ياعلي مدد ... التماس دعا

اعضا محترم گروه مي توانند مطالبشان را به آدرس
 Mobin_s2004@yahoo.com
بفرستند تا با نام خودشان در اين ستون نوشته شود.

زندگی چیست ؟

زندگی تکرار تفکر در حلقه ی حیات است.
زندگی معمای وجود در تفکر بشر است.
زندگی ازمایشگاه صبر برای موجود کم طاقت است.
زندگی لطف اجباری اما شیرین خداوند است.
زندگی خالی است ان را پر کن.
زندگی یک مشکل است با ان روبرو شو.
زندگی یک معادله است موازنه کن.
زندگی یک معما است ان را حل کن.
زندگی یک تجربه است ان را مرور کن.
زندگی یک مبارزه است قبول کن.
زندگی یک کشتی است با ان دریانوردی کن.
زندگی یک سوال است ان را جواب بده.
زندگی یک موفقیت است لذت ببر.
زندگی یک بازی است برنده و پیروز شو.
زندگی یک هدیه است ان را دریافت کن.
زندگی دعاست ان را مرتب بخوان.

هفت سين قرآن مجيد

1ـ سلام قولا من رب رحيم. سوره يس آيه 58
2ـ سلام على نوح في العالمين. سوره صافات آيه 79
3ـ سلام على ابراهيم. سوره صافات آيه 108
4ـ سلام على موسى و هرون. سوره صافات آيه 119
5ـ سلام على آل ياسين. سوره صافت آيه 129
6ـ سلام عليكم طبتم فادخلوها خالدين. سوره الزمر آيه 73
7ـ سلام هي حتى مطلع الفجر. سوره قدر آيه 6

نوروز چه روزيست؟ ص 33
سيد محمد باقر آيت ميردامادى

بنام خدا

سلام دوستان گل ایرونیم
پیشا پیش نوروزتون مبارک
ان شاء الله سال خوبی داشته باشید
این جند شعری که در ذهن دارم تقدیم
نامزد گلم محمدصدیق وشما دوستان میکنم

تو آسمون عشقم جز تو پرنده ای نیست
روی خاموش لباهام جز اسم تو کسی نیست
تو قلب من عزیزم هیچکسی جای نداره
دل عاشقم جز تو هیچکسی دوست نداره
بی حسرت از جهان نرود هیچکس
الا شهید عشق از تیر کمان دوست

دوستتون دارم وموفق باشید
نوشین

فصل طرب‏

دست افشان بسر كوى نگار آمده ‏ام‏
پاى كوبان ز پى نغمه تار آمده‏ ام‏

حاصل عمر اگر نيم نگاهى باشد
بهر آن نيم نگه با دل زار آمده‏ ام‏

باده از دست لطيف تو در اين فصل بهار
جان فزايد كه در اين فصل بهار آمده ‏ام‏

در ميخانه گشائيد كه از مسلخ عشق‏
بهواى رخ آن لاله عذار آمده‏ ام‏

جامه زهد دريدم رهم از دام بلا
باز رستم ز پى ديدن يار آمده ‏ام‏

بتماشاى صفاى رخت اى كعبه دل‏
بصفا پشت و سوى شهر نگار آمده ‏ام‏

شعر از حضرت امام خميني (ره)

دستانم تشنه ی دستان توست شانه هایت تکیه گاه خستگی هایم با تو می مانم بی آنکه دغدغه های فردا داشته باشم زیرا می دانم فردا بیش از امروز دوستت خواهم داشت
خندیدم ، خندید ... اشکهام را افتاد ، اونم شرشر گریه کرد !! دلم براش سوخت نازش کردم اما دستم سوخت !؟ آخه دلش گــر گرفته بود
یادگارهای سبز سالهای بهار افشان تیک تیک لحظه های دور از تو و عبور غریبانه ترین چکاوک های عاشق... مسافر! انتقام غریبی است رفتنت!!

كاش نبودي!
با اينکه نديدمت دلم هر روز برايت تنگ مي شود. بديش اين است که مي دانم تو هستي. کاش نبودي! مثل هزاران چيز ديگر که توي اين دنيا نيست ولي آدم ها باز الکي دنبالشان مي گردند، نمي دانم، شايد بشود اسمش را گذاشت دلخوشي. دلخوشي من هم اين است که ميدانم هستي.
عميق ترين درد زندگي مردن نيست بلكه نداشتن كسي ست كه الفباي دوست داشتن رو برايت تكرار كنه و تو از اون رسم محبت بياموزي ...

هيوا از كوردستان عراق

قرقره

سلام
میخواستم بپرسم مشكل سر چیه؟ من اصلا كاری به جنبه ی تاریخی این موضوع ندارم چون تاریخ تحریف شده و فقط برا سر گرم كردن خوبه و هیچ تضمینی نداره این از این . میخواستم از اونایی كه بالا پایین میپرن كه این فیلم دروغه بپرسم كه سندتون چیه ؟ از این گذشته تو دانشجوی تئاتر و سینما تو كارگردان تا حالا چند تا فیلم درست حسابی ساختی؟ میخوای بگی خیلی ؟ بچه های اسمان؟ رنگ خدا؟ سنتوری؟یا پهلوانان نمیمیرند ؟ یا شب دهم؟اینان فیلمای خوبمون دیگه؟من تا حالا هیچ نظری راجع به این فیلم نداده بودم هیج توماری را هم امضا نكرده بودم الان كه میبینید دارم اظهار نظر میكنم به خاطر اینه كه حرصم در اومده از این ادمایی كه تا یكی یه حرفی میزنه همه بدون فكر میشن مریدش .اونایی كه تا دیروز با ولع الكساندرو میدیدن و میگفتن شاهكاره ! شما بویی هم از وطن پرستی بردین ؟ تف
و شمایی كه دفاع میكنی از فیلم شما منبعت چیه؟ اگه منبع مخالفین فیلم بی اعتباره چطور ممكنه منبع شما معتبر باشه؟ هر دو منبع تاریخه و منحرف .و در ضمن زیاد لازم نیست بری بگردی تاریخ علیه ایران وایرانی جمع كنی تا ادعا هاتو ثابت كنی. واقعا كه.... دنیا تا دنیا دارن سرپوش میذارن رو اشتباهاتشون ما میریم مدرك غلطهامون رو هم پیدا میكنیم. حقا كه هر چی سرمون بیاد حقمونه .
لب كلام این كه مخالفین بدونن كه كسی كه خودش دست به كار دفاع از شرفش نشه دیگران دست به كار بی شرف كردنش میشن. موافقین هم بدونن كه ادم وقتی حقا نمیتونه مخالف فیلم یا هر چیز دیگه ای باشه گزك دست این و آن نمیده كه فردا دست بگیرن بگن خوب كردیم جد و ابا تونو كشیدیم به فحش . اونم از نوع ....
به جای این كه بین خودمون هی فرقه درست كنیم بیاید متحد باشیم تا نگن اینا با خودشون هم دعوا دارن . خب ما هم فیلم بسازیم اگه خیلی وطن پرستیم .اگر هم كه وطن پرست نیستیم (خیلی خیلی خیلی خیلی خیلی خیلی خیلی خیلی ببخشید)بیخودی حرف اینو اونو قرقره نكنیم حالا چه موافقها چه مخالفها . با تشكر

رئيس جمهور به يزد آمد

مطالب زيادي مانده كه فرصتي نيست تا بنويسم اما با آمدن رئيس جمهور بايد نوشت آن هم تنها براي فرصت طلبان پس از ماهها و هفته ها كه اين سفر به تاخير مي افتاد آخرش آمد اما چه آمدني و چه استقبال گرمي. باز عده اي با فرصت طلبي سعي در استفاده هاي غرض ورزانه از عدم استقبال مردم يزد از رئيس جمهور دارند.
اين كه چرا مردم يزد از او استقبال نكردند شهري كه در انتخابات رياست جمهوري جزو 3 استاني اولي بود كه بالاترين راي را به احمدي نژاد دادند دلايل مختلفي مي توان ذكر كرد كه براي روشن شدن اذهان كج فهمان و مغرضين برخي را بيان مي كنم
آنان كه يزدي هستند مي دانند كه مكان برگزاري ديدار مردم يزد با روساي جمهور ما قبل ميدان اميرچقماق بوده است.
حال چه شده است كه قرعه به نام ورزشگاه شهيد نصيري كه در حاشيه و دور از شهر قرار دارد افتاده است؟
جان رئيس جمهور در خطر است آنچه كه آشكار است اين است كه محمود احمدي نژاد مرد شماره يك ترور براي سازمانهاي جاسوسي غرب و اسرائيل است. و شهيدي است كه در ميان زنده ها گام بر مي دارد.
فلذا تيمهاي حفاظت كه از نسل دولت قبلي هستند (رئيس جمهور قبل كه مورد علاقه كشورهاي غربي بود همانگونه كه در سفر به آمريكاي ايشان در همين اواخر تيمهاي حفاظت از اف بي آي عهده دار امنيت جاني ايشان بودند و كسي قصد ترور او را نداشت و البته حضورهاي مردمي روساي جمهور پس از رحلت امام كم شده بود و اين خود كار تيم هاتي حفاظت را راحت مي نمود و اين گونه تيمهاي حفاظت به ضعف دچار مي گردند) و توان حفاظتي پاييني دارند زير بار امنيت ميدان امير چقماق كه در مركز شهر يزد مي باشد و مكاني تاريخي هست نمي روند و بدين ترتيب در شبي كه فردا صبح قرار است رئيس جمهور به يزد بيايد مكان ديدار و سخنراني مردم با او را ورزشگاه شهيد نصيري مي گذراند و چنين است كه بزرگترين توهين به مردم يزد شكل مي گيرد .
مردمي كه به در صحنه بودن شناخته مي شدند و از قول حضرت روح الله (ره):نمونه اي بودند براي استانهاي ديگر و چنين است كه فضاحت تاريخي شكل مي گيرد تا برخي فرصت طلبان آن را به حساب برگشتن مردم از دولت احمدي نژاد بدانند.
در حالي كه اگر در همين سفر به ديدار مردم شهرهاي ديگر استان يزد با احمدي نژاد بنگريم استقبال گرم مردم را مي بينيم.
اين دليل تغيير مكان بود و دلايل ديگر عدم حضور مردم را مي توان در اطلاع ر ساني ضعيف مسئولين استان (با دير اعلام كردن سفر رئيس جمهور و مكان سخنراني ايشان و همچنين براي صرفه جويي داز چاپ و تكثير پوستر و پارچه نوشته خود داري مي نمايند) و يا تعطيل نكردن مدارس استان در حالي كه در تمام سفرهاي قبلي مدارس تعطيل مي گشتند .
همچنين مي توان از چند بار به تاخير افتادن سفر رياست محترم جمهور به استان كه اين خود موجب شايعات بسيار گرديد به عنوان دليل ديگري بر استقبال بهت آور مردم يزد نام برد.(هفته قبل در رسانه ها هم سفر اعلام شد اما در يك روز مانده به آن لغو گرديد) .
تنها چيزي كه مي توان در پايان گفت اين است كه مردم استان يزد چون مردم تمام نقاط ايران همچنان حامي دولت و شخص رئيس جمهور عدالت خواه هستند و كوردلان نمي توانند هرگز استقبال سرد مردم يزد را نشانه از دست دادن پايگاه مردمي دولت بدانند.

حرفهایی از آریل شارون

شاید خوندن این حرفها الآن یه رنگ دیگه ای داشته باشه زمانی که شارونی در کار نیست و اسرائیل هم از لبنان شکست خورده.
« مرا هر چه دوست دارید، بخوانید . مرا جنایتکار یا شیطان بخوانید ... اسرائیل را به هر نامی که دوست دارید بخوانید. آن را کشور یهودیهای نازی بخوانید. چرا که نه؟ هر کسی را که بخواهد دستی علیه فرزندانم بلند کند نابود می کنم ... حتی اگر با روشهای ریاضی بخواهید به من ثابت کنید جنگ فعلی در لبنان یک جنگ کثیف و غیر اخلاقی است، من اهمیتی نخواهم داد . ما باید یک جنگ دیگر را آغاز کنیم . بیشتر و بیشتر بکشیم و نابود کنیم .. و چون این جنگ، ما را در جهان به اصطلاح متمدن ، بسیار زشت جلوه می دهد... من شخصا نمی خواهم از «برژنف» یا « قذافی» یا « اسد» یا خانم « تاچر» یا حتی از «هری ترومن» که با دو بمب هسته ای نیم میلیون ژاپنی را کشت بهتر باشم من فقط می خواهم از آنها باهوشتر سریعتر و مؤثر تر باشم . خودتان بگویید ، آیا امروز آدم بدها شرایط بدی دارند؟ اگر کسی بخواهد به آنها نزدیک شود شیطان دست و پایش را می برد . آنها هر چه را که بخواهند شکار می کنند . هضم برایشان کاری ندارد و مجازاتی هم از آسمان برایشان نمی رسد . من می خواهم اسرائیل هم به همین کلوپ بپیوندد. شاید مردم دنیا هم به جای اینکه از من متأسف باشند از من بترسند . شاید به خود بلرزند و به جای ستایش من از دیوانگی ام هراس پیدا کنند . بگذارید بر خود بلرزند و ما را دیوانه بخوانند. بگذارید بفهمند ما کشوری وحشی و خطرناک برای همسایگانمان هستیم؛ که ما غیر عادی هستیم ، شاید به سرمان بزند و تمام میدانهای نفتی خاورمیانه را آتش بزنیم ... باید بگویم که مهمترین و شیرین ترین میوه جنگ لبنان چیست. آنها فقط از اسرائیل متنفر نخواهند بود. به لطف ما آنها دیگر از تمام یهودیان پاریس، لندن ، نیویورک ، فرانکفورت و مونترال هم تنفر خواهند داشت.... به زودی همه آنها مجبور می شوند به فلسطین بیایند ، زیرا چاره دیگری ندارند ... به زودی ما هم روزگار خوبی خواهیم داشت... اگر هر کس سرش را در مقابل ما بلند کند زمینش را پس می گیریم و می سوزایم حتی اگر میدان نفت باشد. حتی ممکن است از سلاح هسته ای هم استفاده کنیم .... حتی اگر همه اعراب را از کرانه باختری بیرون کنید هم ، کارتان مجاز است ....»
فصلنامه پویا /شهریور 1385/ ص91

آيا ميدانستيد؟

اعتراف ديرهنگام آقای خاتمی
سالها عوامفريبي و استفاده ابزاري از اعتماد
و رأي مردم

اظهارات اخير محمد خاتمي رئيس‌جمهور سابق كه از سويي تنه به تنه دولت نهم زده و از سوي ديگر اصلاح‌طلبي را پروسه‌اي ناكارآمد دانسته است، موجب پررنگ شدن دوباره علامت سئوال‌هايي گرديد كه مي‌رفت در فضاي غبارآلود به فراموشي گرايند.
خاتمي در جمع اعضاي هيئت مديره انجمن صنفي روزنامه‌نگاران صراحتاً اعتراف مي كند كه به عدم پيروزي خود در انتخابات خرداد 76 يقين داشته و صرفاً باانگيزه طرح برخي از شعارها پا به ميدان رقابتهاي انتخاباتي نهاده است. وي پس از اين اعتراف ديرهنگام، آشفتگي مبنايي دولت خود را ناشي از نداشتن برنامه قبلي دانسته و مي افزايد: : «ما دچار يك نوع آشفتگي مبنايي همراه با روزآمدي بوديم كه ناشي از نداشتن برنامه‌ي قبلي بود و در حالي كه رييس دولت بايد لحظه به لحظه تصميم مي‌گرفت. اضافه مي‌كنم كه اشتباه نشود عدم برنامه‌ريزي سنجيده و عكس‌العملي رفتار كردن در جريانات مقابل اصلاحات به مراتب بيشتر است.»
چندي پيش خبر اظهار گلايه خاتمي از انتشار اخبار جلسات بنياد باران با محوريت تدوين مباني اصلاح طلبي، انتشار يافت. تدوين مباني آنچه كه مدتها به عنوان «اصلاحات» از سوي دولت سابق و رسانه‌هاي پرشمار منتسب به آن، در بوق گرديد، آن هم پس از گذشت 10 سال، در كنار اعترافات صريح رئيس دولت سابق مبني بر نداشتن برنامه قبلي براي اداره كشور، يك پيام و معناي روشن بيشتر ندارد: سالها «عوامفريبي» و «استفاده ابزاري از اعتماد و رأي مردم».
اين اعتراف از سوي بالاترين مقام مسئول در دولت هفتم و هشتم، چنانچه هيچگاه به حوزه خبري و رسانه‌اي كشور درز نمي‌كرد، باز هم وجود نشانه‌هاي روشن از اين آشفتگي در حوزه تصميم‌سازي و اجراي سياستهاي اقتصادي، سياسي و فرهنگي، گوياي چنين واقعيتي بود. نزاع‌هاي مردان اقتصادي كابينه، عدم اعلام و اعمال طرح‌ تبليغاتي «ساماندهي اقتصادي»،‌ افزايش وابستگي بودجه‌هاي سنواتي به درآمد نفتي، رشد اقتصاد و سرمايه‌گذاري‌هاي دولتي و محدوديت بخش خصوصي، رشد واردات بنزين و... در حوزه اقتصاد، حذف فله‌اي مديران رده بالا و مياني از رده‌هاي مديريتي كشور تنها به دليل گرايش سياسي متفاوت، فاصله گرفتن از آرمانهاي انقلاب و بيانات امام(ره) در زمينه مبارزه با ظلم و نظام سلطه، رشد رسانه‌هاي بازتابنده ديدگاههاي دشمن، تلاش براي سكولاريزه سازي مناسبات حكومتي و اجتماعي، حمايتهاي آشكار و پنهان از آشوبها و بحرانهاي براندازانه نظير 18 تير 78 از سوي برخي مقامات دولتي و... در حوزه سياسي و بالاخره افت شديد شاخص‌هاي فرهنگي در دانشگاه‌ها و محيطهاي آموزشي كشور، ترويج اباحه‌گري از طريق رسانه‌هاي جمعي نظير روزنامه‌، كتاب، سينما، تئاتر و موسيقي، ترجمه و بازتوليد آثار پايه‌اي فرهنگ و تمدن غربي و تبليغ آن توسط مسئولين درجه اول دولتي و... در حوزه فرهنگ همگي حاكي از برنامه‌ريزي‌هاي آني و هيجان‌زده‌ از شوق اين پيروزي غيرمترقبه بود.
مقايسه عملكرد يكسال و نيم دولت نهم كه رئيس آن مدعي است سالها درباره چالش‌هاي اساسي كشور و راه‌حل‌هاي آن انديشيده، مقياس روشني از نتايج قاطعيت همراه با برنامه‌ در مقابل آشفتگي بي‌برنامه را فرا روي مي‌نهد.
صادرات غيرنفتي كشور كه طي 3 برنامه توسعه (15سال) معادل ارزي 6 ميليارد دلار بود، در سال جاري از مرز 15 ميليارد دلار گذشت. خصوصي‌سازي و اجراي اصل 44 قانون اساسي با درخواست رئيس‌جمهور از رهبر انقلاب و ابلاغ سياستها از سوي ايشان، آغاز گرديد. لايحه جامع مسكن به مجلس تقديم گرديد. راهكارهاي عملياتي براي كاهش مصرف سوخت تدوين شد. بنگاه‌هاي كوچك زودبازده، سفرهاي استاني و آشنايي از نزديك با معضلات استان و مشكلات مردم، تأكيد و بازگشت به آرمانهاي انقلاب و هژموني اين ادبيات در رفتار دولتمردان، پرهيز از تشريفات، مبارزه دروني با مفاسد اقتصادي، قطع شريانهاي رانتي و ... گوشه‌اي از اين مقايسه سرانگشتي است.
يكي از محورهايي كه در بالا به آن اشاره نشد و مايلم جداگانه مورد بررسي قرار گيرد،‌ مقايسه «سياست خارجي» در هر يك از دو دولت است. دولت سابق و حاميان رسانه‌‌اي آن رويكرد سياست خارجي 8 ساله (84-76) را براساس تنش زدايي و احترام متقابل خوانده و دولت نهم را به فاصله‌گيري از اين رويكرد و هزينه‌سازي متهم مي‌نمايند. در مقابل دولت فعلي نيز، رويكردهاي سابق را مبتني بر «تسليم» و «انفعال» دانسته و نتيجه اين سياستها را عقب‌نشيني گام‌به‌گام ايران از منافع و حقوق خود و پيشروي دشمنان ملت و منافع جمهوري اسلامي در سياستهاي تحميلي ارزيابي مي‌كنند.
رئيس دولت سابق در گفتگو با يك ماهنامه، انگاره نخست را با اين جملات بازگو مي‌كند: «تصورمي كنم براي دولت آمريكا، مذاكره با ايران مشكل است. شايد به اين دليل كه احساس مي‌كند ايران در مذاكره پيش دستي مي کند. ايران هم تا حدي قبول كرده است. اگر براي مذاكره، نرفتن به سوي بحران و تضمين حق در آينده، هزينه‌هايي بايد بپردازيم، بهتراست اين هزينه‌ها را با شهامت پرداخت کرد.»
با اين حال مشخص نيست چرا خاتمي كه اعتراف صريحي به نداشتن برنامه قبلي كرده و سياست خارجي را نيز مستثنا نمي‌كند، اصرار بر نماياندن موفقيت دولت خود در عرصه سياست خارجي دارد؟
وي همچنين مدعي ا‌ست روندي كه دولت در مسئله هسته‌اي داشت ديرتر و با هزينه كم‌تر به نتيجه مي‌رسيد. 17 اسفند 85، سفير آلمان با حضور در برنامه گفتگوي ويژه خبري واقعيتي اشاره داشت كه دستگاه ديپلماسي سابق هيچ‌گاه آن را نپذيرفت و خو‌ش‌خيالانه در پازل چيده شده، قدم زد. وي تصريح كرد: «من نمي‌خواهم مردم ايران را گول بزنم، تعليق هدف‌ دائم ماست» در مقابل اين اقرار، اين سئوال مطرح مي‌شود كه روند كند اما كم‌هزينه دولت سابق، قرار بود به چه نقطه‌اي ختم شود؟ 5/2 سال تعليق فعاليت‌هاي هسته‌اي يعني برآوردن هدف غرب و مشخص است تا هنگامي كه قدمي در جهت مقابل منافع يك گروه برداشته نشده، هزينه‌اي نيز از سوي آن گروه متوجه نخواهد شد. هزينه اصلي، مترتب بر منافع داخلي بود كه از ناحيه تعطيلي فعاليت‌هاي هسته‌اي در دنياي پرسرعت تكنولوژي، رقم خورد.
با تعليق فعاليت‌هاي هسته‌اي صورت مسئله اي براي حل كردن باقي نمي ماند كه انرژي و هزينه‌اي مصروف حل آن شود. مجموع آنچه از آن به سياست «تنش‌زدايي» در دولت موسوم به اصلاحات ياد مي‌گردد. در پاك كردن همين صورت مسئله‌ها خلاصه شده است. نامه 2003 ايران به دولت آمريكا كه پس از حمله به عراق، از طريق سفارت سوئيس منتقل شد، نمونه ديگري از سنخ حذف صورت مسئله‌هاست و اظهارات اخير رئيس دولت سابق نشان مي‌دهد كه اين ديدگاه‌ها در بالاترين سطح دستگاه اجرايي نهادينه شده و حتي خاتمي كه از وي به عنوان چهره‌اي «معتدل» در ميان افراطيون ياد مي‌گرديد بر اين نسق پاي مي‌فشارد.
هنر «پاك‌كردن صورت مسئله» منبعث از همان «نداشتن برنامه قبلي» (بخوانيد ابتكار و ديپلماسي فعال) است كه خاتمي به آن اعتراف كرد. تعليق دوباره فعاليت‌هاي هسته‌اي، از سوي 1+5 به‌عنوان پيش‌شرط مذاكرات ذكر شده و خاتمي نيز با اين جمله "اگر براي مذاكره، نرفتن به سوي بحران و تضمين حق در آينده، هزينه‌هايي بايد بپردازيم، بهتراست اين هزينه‌ها را با شهامت پرداخت کرد." به آن اشاره كرده و شهامت را نه در ايستادگي در برابر زورگويي بلكه در پذيرش يك درخواست ظالمانه و غيرمنطقي (تعليق براي مذاكره، مذاكره براي تعليق!) تفسير مي‌كند.
منصفانه نيست، افرادي كه به اعتراف خود براي اداره كشور برنامه نداشته و مملكت را به چوب «آزمون‌ و خطا» وانهادند و البته از سوي مردم در انتخابات نهم رياست جمهوري پاسخ «نه» اي با صداي رسا، دريافت كردند، دولت و رئيس‌جمهوري را كه در حوزه مسائل داخلي صاحب ايده و برنامه و در عرصه بين‌المللي بنا به تأييد رهبر انقلاب صاحب ابتكار است، به بهانه دلخوري از رأي مردم مورد هجمه قرار دهند كه اين كار اگرچه در مشي دولت تغييري نخواهد گذارد اما پالس‌هايي از چندصدايي مطلوب دشمنان كه چندي پيش توني بلر، نخست وزير انگليسي نيز بر ضرورت تقويت آن در داخل ايران، تأكيد كرده بود،‌ ارسال داشته و دشمن را در اثربخشي سرمايه‌گذاري‌ها و طراحيهاي خود، به ناحق اميدوار و متجري خواهد ساخت.

به مناسبت صدمین سالروز تولد پروین اعتصامی

پروین اعتصامی در 25 اسفند ماه سال 1285 هجری خورشيدی، دقیقاً هفت ماه و دو روز پس از صدور فرمان مشروطه در تبریز و در خانواده ای دانش پرور و اهل قلم به دنیا آمد . در دوران کودکی، زبان های فارسی و عربی را زیر نظر معلمین خصوصی در منزل و زبان انگلیسی را در مدرسه آمریکاییها فراگرفت.
ذوق سرشار و وجدان بیدار پروین با آشناییش به فنون ادب درهم آمیخت و وی را در زمان حیات کوتاه خود به جایگاه بلندی رساند.
قصايد او رنگ و بويي از قصايد ناصر خسرو دارد ضمن آنکه زبان شيرين سعدي و حافظ را به ياد و خاطر انسان
مي آورد .
ساختن ديواني با اين زيباييها و با اين آب و رنگ دلفريب خاصه با اين بلاغت و فصاحت و رواني و حتي كار مردان فارغ بال نيست تا چه برسد به زنی كه كمتر از درس و بحث فارغ بوده و شايد مشاغل خانوادگي بسيار نيز داشته است .
در ايران كه سرچشمه سخن و فرهنگ است اگر شاعراني از جنس مذكر پيدا شده اند كه مايه حيرت اند جاي تعجب نيست اما تا كنون شاعري از جنس مونث كه داراي اين قريحه و استعداد باشد و با اين توانايي و طي مقدمات تتبع و تحقيق اشعاري چنين پر مغز و نيكو بسرايد از نوادر محسوب و جاي بسي تعجب و شايسته هزاران تمجيد و تحسين است

خانم پروين به تمام رموز و شرايط شاعري عمل كرده است . شعرهای او نه تنها در محافل و مجالس بلکه همچنین بر منابر، در مراسم سوگواری، به هنگام وعظ و پند و اندرز یا به هنگام تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان همواره شنیده
می شود.
ایرانیانی که به مدرسه رفته اند همه در نوجوانی با اشعار او آشنا شده و سالهایی با او مأنوس بوده اند اما امروز که شصت و پنج سال از مرگش می گذرد و شعر ایران در این فاصله متحول شده، وقتی به دیوانش نگاه می کنیم، کمتر با شعر ناب برخورد می کنیم.
با وجود این، جایگاه پروین در عرصه شاعری حفظ شده است و شاید هیچ شاعر معاصر کلاسیک دیگری نباشد که شعرش اینهمه میان مردم جا افتاده باشد.
پروین در ۱۳۱۴ دفتر اشعار خود را به چاپ سپرد. دیوان او ، شامل 248 قطعه شعر می باشد که 65 قطعه از آن به صورت مناظره می باشد، که به شیوه ای هنرمندانه به پند و اندرز و شرح پریشانی مستمندان و انتقاد از عالمان بی عمل می باشد.
پروین رمز عظمت و بزرگی انسان را در گرو تربیت یافتن در دامان مادر می داند و می گوید:
اگر افلاطن و سقراط بوده اند بزرگ
بزرگ بوده پرستار خردی ایشان.
به گاهواره مادر بسی خفت ،
سپس به مکتب حکمت حکیم شد لقمان.
او زنی صریح اللهجه و صادق بود که اعتقاد داشت باید از سر جان به جانبداری از حقیقت برخاست و سخن حق را به هر قیمتی به زبان جاری کرد :
وقت سخن مترس و بگو آنچه گفتنی است
شمشیر روز معرکه زشت است در نیام!
پروین شاعری اخلاقی و اجتماعی است و سخن او که در قالب مناظره بین حیوانات و پرندگان، دانه های خوردنی مانند عدس و ماش یا حتی اشیای ناچیزی چون نخ و سوزن می گذرد، زبان حال مردمان و محرومان به شیوه ای قدمایی است و همان طور که نویسنده کتاب از صبا تا نیما یادآور شده "او از خواهشهای نفس خود و از دلبری و دلربایی زنانه سخن نمی گوید، از مکاتب فلسفی آگاه نیست و قصد تبلیغ و ترویج مرام و مسلک خاصی را ندارد، بلکه ... از شعر و هنر خود تنها چشم اصلاحات اخلاقی و اجتماعی دارد".
به جرأت می توان گفت که در شعر پروین نه تنها تجدد و تنوع معانی بلکه نشانی از افکار تجددخواهانه که دهها سال پیش از تولد در ایران آغاز شده بود یافت نمی شود.
اهمیت او در استعداد شکوفايی بود که بسیار زود بروز کرد و موجب اعجاب دیگران شد اما زمانه فرصت نداد که این استعداد و توانایی از نظر درک جهان و رسیدن به جهان بینی ای امروزی به درجه کمال برسد.
دیوان پروین پر است از مفاهیمی که می توان عنوان کلی آنها را رنج محرومان گذاشت و او را شاعری طرفدار محرومان دانست اما این طرفداری از محرومان تابع فلسفه معاصر و نتیجه پیروی از سوسیالیسم نبوده است بلکه او سعی می کرد به شیوه سنتی و اخلاقی از محرومان و مظلومان در مقابل ستمگران دفاع کند.
با وجود این، شعر پروین به نحوی شگفت انگیز در جامعه ایرانی و بین مردم نفوذ کرده است.
شاید یکی از علتهای امر همان دیدگاه اخلاقی باشد که سبب می شود شعر او بسیار بر سر منابر یا به هنگام سوگواريها خوانده شود اما به غیر از این راه یافتن شعر پروین به کتابهای درسی نیز در این کار تأثیری بسزا داشته است.
شعر "طفل یتیم" یکی از قصیده های زیبای اوست:
کودکی کوزه ای شکست و گریست
که مرا پای خانه رفتن نیست
چه کنم اوستاد اگر پرسد
کوزه آب از اوست از من نیست
زین شکسته شدن دلم بشکست
کار ایام جز شکستن نیست
چیزها دیده و نخواسته ام
دل من هم دل است، آهن نیست
روی مادر ندیده ام هرگز
چشم طفل یتیم روشن نیست
دامن مادران خوش است چه شد
که سر من به هیچ دامن نیست
جامه ام را به نیم جو نخرند
این چنین جامه جای ارزن نیست
ترسم آنگه دهند پیرهنم
که نشانی و نامی از تن نیست
درس هایم نخوانده ماند تمام
چه کنم در چراغ روغن نیست
همه گویند پیش ما منشین
هیچ جا بهر من نشیمن نیست
همگنانم قفا زنند همی که تو را
جز زبان الکن نیست
گل اگر بود مادر من بود
چونکه او نیست گل به گلشن نیست
در بیست سی سال اخیر به غیر از مقالات متعدد، چند کتاب درباره پروین منتشر شده است که یکی از آنها علیه پروین و بقیه در ثنا و ستایش او نوشته شده اند.
کتابی که علیه او منتشر شد تهمت شاعری اثر فضل الله گرکانی است که استدلالش این بود که پروین در آن سن و سالی که داشت نمی توانسته چنین شعرهای محکم و عالمانه ای بسراید و احتمال می داد که اینها همه سروده پدر اوست که به نام دختر چاپ شده است.
کتاب دیگر یادنامه پروین اعتصامی است که به همت علی دهباشی در سال ۱۳۷۰ به زیور طبع آراسته شد.
کتاب سوم کتاب آقای درودیان است که با نام شاعری با چشمهای آرام در سال ۱۳۷۷ منتشر شد.
آقای ولی الله درودیان نویسنده شاعری با چشمهای آرام که عمری با دیوان پروین مأنوس بوده می گوید:
اگر پروین می ماند همه آنچه امروز دیوانش را تشکیل می دهد سیاه مشقی بیش نبود، در واقع پروین مجال رشد پیدا نکرد

پروین اعتصامی در سال 1320 براثر بيماري حصبه بدرود حيات گفت . مدفنش در شهر قم در جوارحرم مطهر حضرت معصوم(س) مي باشد . وي قطعه زير را براي سنگ مزار خود سروده است .
اينكه خاك سيهش بالين است
اختر چرخ ادب چروين است
گر چه جز تلخي ز ايام نديد
هر چه خواهي سخنش شيرين است
صاحب آنهمه گفتار امروز
سائل فاتحه و ياسين است
دوستان به كه ز وي ياد كنند
دل بي دوست دلي غمگين است
خاك در ديده بسي جان فرساست
سنگ بر سينه بسي سنگين است
بيند اين بستر و عبرت گيرد
هر كه را چشم حقيقت بين است
هر كه باشي و ز هر جا برسي
آخرين منزل هستي اين است
آدمي هر چه توانگر باشد
چون بدين نقطه رسيد مسكين است
اندر آنجا كه قضا حمله كند
چاره تسليم و ادب تمكين است
زادن و كشتن و پنهان كردن
دهر را رسم و ره ديرين است
خرم آنكس كه در اين محنت گاه
خاطري را سبب تسكسن است

یادش گرامی باد.
 

قبله هفتم
 

در هر پگاه كه خورشيد بر مردم مدينه سلام مى كرد، مردى متين و با هيبت را مى ديد كه ميان موجى از نور با گامهاى شمرده خود به طرف مسجد شهر حركت مى نمود خورشيد اين گامها را تا درب مسجد تعقيب مى كرد و مى شمرد، امام از آنجا تا كنار مرقد رسول خدا(ص ) چيزى جز نور نبود كه بشمارد حتى گامها هم ديگر استوانه هايى از نور بودند و خورشيد در حسرت ان نور مى سوخت و در پشت كوههاى مدينه پناه مى گرفت اما از ميان شكاف كوهها ان مرد را مى ديد كه در كنار مرقد پدر نشسته است و با او سخن مى گويد ان چنان كه دو دوست و دو عاشق نجوا مى كنند، چونان مريدى با مردا خويش .
و اكنون بيش از هزار سال است كه خورشيد ان گامها نمى شمارد و ديگر ان قامت و قدمها را نمى بيند اما هزاران و ميليونها انسان را مى بيند كه به پاس ‍ خاطره ان مسير نورانى و ان گامهاى ربانى جان داده اند و او با همان گامها به هنگام عروج ان جانها بر بالين آنها حاضر مى شد، و در چشمان آنها خاطره خود را زنده مى كرد و آنها را به بهشت جاودان نويد مى داد و باز دوباره بر مى گشت به سوى مسجد النبى كنار مرقد پدر مى نشست و گاه نجوا و گاه شكايت مى كرد او فرزند رسول خد على ابن موسى الرضا است او هشتمين امام و هشتمين پرتو از خورشيد ولايت و دهمين اختر در آسمان عصمت و تنها امام حاضر در ايران . كينه ان حضرت امام رضا عليه السلام را ابوالحسن ثانى است ، اهميت و موقعيت استثنائى امام در دوران امامت ايشان موجب شد كه امامان پس از ايشان را تماما به ابن الرضا شناسند.
امام على ابن موسى الرضا عليه السلام پس از شهادت پدر بزرگواراش امام كاظم عليه السلام در سال 183 هجرى امامت و دعوت خود را اشكار ساخت و بى پروا به رهبرى و هدايت امت همت گماشت ، دوران امامت امام هشتم عليه السلام با سالهاى خلافت سه خليفه مقتدر و مسلط بر امور مصادف شد، اولين آنها هارون الرشيد عباسى فرزند مهدى عباسى بود خلافت هارون كه بى شك پر نفوذترين و مقتدرترين خلفاى عباسى بود در سال 193 هجرى پايان پذيرفت و اين سال برابر بود با دهمين سال امامت حضرت على ابن موسى الرضا عليه السلام .
در زمان هارون ، امار انسانهايى كه تحت حكومت او بودند نزديك به هشتصد ميليون نفر بود و حكم او را بيش از چهل كشور اسلامى و غير اسلامى ، گردن مى نهادند.
در ده سالى كه هارون ، امام رضا عليه السلام را درك كرد، فرصت ان را نيافت كه خطرى را متوجه امام رضا عليه السلام سازد و بالاخره به علت اغشاشاتى كه در شرق ايران رخ داده بود هارون مجبور شد خود با سپاهيان به سوى خراسان برود، اما در نيمه راه بيمار شد و در طوس مرگش فرار رسيد و در همانجا در منطقه اى به نام سناباد مدفون شد.
هارون الرشيد پس از خود، امين را براى خلافت تعيين كرده بود و از او تعهد گرفته بود كه پس از او مامون خليفه شود و نيز حكومت ايالت خراسان در زمان خلافت امين در دست مامون باقى بماند. اما امين به هيچيك از تعهداتى كه به پدر داده بود عمل نكرده و در سال 194 هجرى چند ماه پس از فوت هارون مامون را از ولايتعهدى خود عزل كرد و فرزند خود موسى را به اين مقام نصب نمود، همين قضيه موجب شد كه ميان امين خليفه هارون و مامون كه در ان زمان والى خراسان بود، جنگهاى خونينى درگيرى و آتش جنگ ميان ان دو برادر فاصله اندازد تا اينكه در سال 198 هجرى امين كشته مى شود و مامون بر مسند خلافت تكيه مى زند اما على سنت عباسى ها مركز خلافت را به مرو مى برد و بساط خلافت خود را در ميان غير عربها پهن مى كند.
امام على ابن موسى الرضا عليه السلام نه تنها در اين درگيريهاى سراسر باطل و فاسد، شركت نجست و هيچ گونه دخالتى ، له يا عليه هيچ كس از طرفين نزاع نكردند، بلكه در طول اين مدت كه ميان خاندان سلطنت اختلاف بروز كرده بود و فرصت مناسب به دست آمده بود نهايت استفاده را مى بردند و با يك برنامه حساب شده به ارشاد و ترتيب پيروان خود مى پردازند.
با به قدرت رسيدن مامون در سال 201 هجرى در جريان يك توطئه زيركانه از ناحيه دستگاه عباسى امام رضا عليه السلام در ماه رمضان همان سال از مدينه به سوى خراسان و بطور مشخص به سمت شهر مرو فرا خوانده شدند كه در ان سالها مهمترين شهر خراسان و مركز خلافت عباسى بود.
امام عليه السلام وقتيكه مواجه با غير عادى بودن دعوت آنها شد و معلوم شد كه آنها مامور بردن امام عليه السلام به نزد خليفه هستند با كمال نارضايتى تن به اين سفر ناخواسته داد و به انحاء مختلف به مردم مدينه و خويشان خود تفهيم كرد كه در اين سفر بازگشتى نخواهد بود مگر به سوى خدا، سوز و گدازى كه امام عليه السلام هنگام وداع با قبر پيامبر از خود بروز داد، همه را متاثر ساخت و در ضمن معلوم كرد كه اين وداع يك وداع معمولى نيست ، بلكه وداع با قبرى است كه ديگر ان را نخواهد ديد.
حضرت امام على ابن موسى الرضا عليه السلام ، اين مظهر روشنگرى ، هدايت و بيدار سازى امت در ميان راه نيز از مسئوليت امامت غفلت نداشتند و هنگامى كه در نيشابور كه شهر هزاران دانشمند و محدث بود، گروهى از او حديث خواستند، در جمله اى كوتاه بر اصلى ترين مشكل مسلمين در ان عصر انگشت گذاشت و حديث مهم و اصولى سلسله الذهب را نقل فرمود و به شيوه خاصى به اهميت عترت و همراهى ان با قرآن اشاره نمود:
كلمه لا اله الا الله حصنى فمن دخل حصنى امن من عذابى ، بشرطها و شروطها و انا من شروطها
اعتقاد به لا اله الا الله قلعه امن خداست كه هر كس وارد ان شود از عذاب حق ايمن مى ماند. بايد از اسارت طاغوتها به در آمد و بند بندگى هارونها و مامونها را از دست و دل گشود رو به خدا و ائمه هدى كه كانون ازادى و ازادگى اند كرد اما بشرطها و شروطها و انا من شروطها عقيده به امامت من از شرايط داخل شدن در اين حصار امن و قلعه ايمن است .
حضرت رضا عليه السلام هنگام ورود به مرو با استقبال مشتاقانه و شگفت انگيز مردم روبرو شد و بدين ترتيب بار ديگر جاذبه حق در برابر ديدگان حق طلب نمايش يافت .
اقامت امام عليه السلام در ايران اگر چه از حيث سياسى و نقطه نظرهاى تاريخى بى نهايت مهم و تعيين كننده بود، اما چندان به طول نيانجاميد، بطوريكه دو سال پس از ورود امام به خراسان يعنى در پايان ماه صفر سال 213 هجرى ، امام عليه السلام را از طريق وارد كردن سم به بدن مطهرشان مسموم و شهيد كردند.
ارى اگر از رسول دم بزنى و راه توحيد پيمانى ، بايد سپر رسالت شوى ، يا سالها در نخلستان غربت ، سر در چاه بى كسى فرياد بزنى ، يا در بيابان عطش ، بى قطره اى اب سرا پا خون شوى و يا در تنگ ترين جا سنگينى زنجيرها را به جان بخرى و رضا يادگاران اين قبيله است و از سرنوشت آنها برخوردار.
چرا كه سرگذشت او تاريخ فشرده زندگى انهاست ، همانند آنان سايه سياه ستم را نمى تواند ببيند و ارام بنشيند.
مامون خوب مى دانست كه او همانند مادرش زهرا، مدافع نا ارام حق و سنگردار جبهه امامت است و اين جدى ترين خطر براى حضور بى نور اوست از اين رو ان حضرت را در پنجاه و چهار سالگى مظلومانه به سراى جاودانگى كوچ داد.
او به خوشايند خدا خشنود بود، مرز رضايتش ناشناخته و درياى احساسش ‍ بيكرانه است چه زود راضى ميشود رضا و چه سيع حاجت ميدهد! ابر كرمش ‍ همواره سايه گستر است و باران لطفش بر هر زائر دلسوخته اى ميبارد همه غريبند و او غريب غريبان است .
همه رئوفند و امام رئوف لقب اوست .
همه خورشيدهاى كهكشان ولايتند و او خورشيد دائر انهاست همه مهربانند و او ويژگى اش مهربانى است . بركت از دست ائمه عليه السلام فرو مى ريزد و رافت از نگاهشان ميتراود و او رافتش ديدنى ، چشيدنى و حس شدنى است .
همين كه پا به صحن حضور و رواق ديدارش ميگذارى ، نسيم مهر به پيشوازت مى آيد و جان و دلت را گرم در بر مى گيرد. خستگى راه را از جانت مى شويد و پيروزى دلپذير و حياتى نو به تو مى بخشد، جمعى فشرده گرد ضريحى مقدس ‍ پروانه وار مى چرخند و هر كس ارزويى در سينه پرورش داده كه اينجا با تمام وجود بر زبان آورده ، با اشكهاى گرم و ملتسمانه اش تقاضا مى كند. رضا زود راضى ميشود حتى اگر نيازت را بر زبان نياورى فقط در دل سرگرم ان باشى ، خواسته ات را مى داند و بر مى آورد. حاجت گرفتن همه اين نيست كه انچه را تصور مى كنى نياز توست در كفت بگذارند، چه بسا اين ارامبخش تو نباشد، بلكه در عوض چيزى ميدهند كه اميد بخش و دلگرم كننده توست . راستى همين بس كه تو را پذيرفته و جرعه اى اسايش در كامت مى ريزد و سبك ميشوى و از معادش اسوده و دل ارام وداع مى كنى ،
از اينرو بارگاه او قبله هفتم ناميده شده و چون كعبه و كربلا و مدينه ، نجف ، كاظمين ، سامرا مقدس و ملكوتى است ، فرشتگان به ان رفت و آمد دارند و در و ديوارش با پروبالشان اشناست و ساكنان عرش زائر و ناظر انند.
كعبه اهل دل و مطاف دلدادگان ولايت است . زيارت او حج بى استطاعت است و مشهدش همواره بوى كربلا مى دهد.

 روز ملّى شدن صنعت نفت

29 اسفند 1329 - مجلسين شورا و سنا به موجب مبارزات مردم كشورمان مادّه واحده اي مبني برملي شدن صنعت نفت ايران درسراسركشورازمرحله تصويب گذراندند. براساس اين ماده قانوني عمليات اكتشاف، استخراج و بهره برداري ازمنابع نفتي برعهده دولت ايران قرارگرفت و درارديبهشت ماه سال بعد قانون خلع يد ازشركت انگليسي نفت جنوب نيزدرمجلسين تصويب شد.

شهادت امام رضا(ع ) در خراسان

30 صفر 203 - شهادت امام رضا(ع ) در خراسان
امـام عـلى بـن مـوسـى (ع ) مـعـروف بـه امـام رضـا(ع ) در يـازدهـم ذى قـعـده سـال 148 قـمـرى (1) (و بـه روايـتـى در يـازدهـم ذى حـجـه سال 153)(2)در مدينه منوره ديده به نجهان گشود.
پدر ارجمندش امام موسى كاظم (ع )، امام هفتم شيعيان و مادرش نجمه (تكتم ) معروف به ام البنين (ع ) بودند.
امـام رضـا(ع ) پـس از شهادت جدش امام جعفر صادق (ع ) به فاصله شانزده روز و به روايتى بـه فـاصـله پـنـج سـال ديـده بـه جـهـان گـشود و امام جعفر صادق (ع ) به دنيا آمدن او را به فرزند خود موسى كاظم (ع ) از پيش بشارت داده بود.
امـام مـوسـى كـاظـم (ع ) فـرمـود(ع ) از پـدرم بـارهـا شـنـيـدم كـه بـه مـن مـى فـرمـود(ع ) عـالم آل مـحـمـد(ص ) در صـلب تو است ؛ اى كاش ‍ من او را مى ديدم . او همنام اميرالمؤ منين على بن ابى طالب (ع ) است .(3)
امـام رضـا(ع ) در ميان ائمه اطهار(ع )، سومين شخصيتى است كه نام مبارك او، على است . چهار تن از امـامـان مـعـصـوم (ع ) نـام مـبـاركـشـان ، عـلى بـود (امـام اول ، امـام چـهارم ، امام هشتم و امام دهم ). هم چنين امام رضا(ع ) سومين شخصيتى است كه كنيه مبارك او، ابـوالحـسـن (ع ) اسـت . چـهـار تـن از امـامـان معصوم (ع )، كنيه مباركشان ، ابوالحسن است (امام اول ، امام هفتم ، امام هشتم و امام دهم ). به امير مؤ منان (ع )، ابوالحسن گفته مى شد، ولى به امام موسى كاظم (ع )، ابوالحسن اول و به امام رضا(ع ) ابوالحسن ثانى (دوم ) مى گفتند.
امـام رضـا(ع ) در 35 سـالگـى پس از شهادت پدرش امام موسى كاظم (ع ) در زندان بغداد، در رجـب سـال 183 قـمـرى بـه امـامـت رسـيـد و مـدت امـامـت آن حـضـرت ، بـيـسـت سال بود.
امـام رضـا(ع ) از آغـاز تـولد تـا زمـان شـهادت خويش با شش تن از خلفاى عباسى به نام هاى مـنـصـور دوانـقـى ، مـهدى ، هادى ، هارون الرشيد، امين و ماءمون عباسى معاصر بود و ايام امامت آن حضرت ، مصادف بود با خلافت هارون ، امين و ماءمون .
شيخ مفيد (متوفاى 413 قمرى ) درباره شخصيت و مقام امام رضا(ع ) گفت (ع ) پس از شهادت امام مـوسـى كـاظـم (ع )، جـانـشـين وى و امام شيعيان ، فرزند بزرگوارش ابوالحسن على بن موسى الرضـا(ع ) اسـت . زيـرا آن جـنـاب از تـمـامـى بـرادران و خـانـدان خـود، بـرتـر اسـت و دانـش ، بـردبـارى و پـرهـيـزكارى اش در همه جا و براى همگان مانند خورشيد درخشانى جلوه گرى مى كـرد. خـاصـه و عـامـه بـه ايـن امـر اقـرار داشـته و به اتفاق وى را به اين اوصاف و مناقب مى شـنـاختند و پدر بزرگوارش به پيشوايى و امامت وى تصريح كرد و او را از ميان برادرانشان به مقام امامت منصوب نمود.(4)
سفر به خراسان
يـكـى از حساس ترين مقطع زندگى امام رضا(ع ) و حتى مهم ترين مقطع امامت شيعيان ، مسافرت اجـبـارى آن حـضـرت بـه خـراسـان و پـذيـرش ولايـت عـهدى ماءمون عباسى است ، كه سرانجام ، شهادت آن حضرت در همين مسافرت به وقوع پيوست .
آن طورى كه از ماءمون (هفتمين خليفه عباسيان ) نقل شده است ، وى در نبرد با برادرش امين ، نذر كـرده بـود كـه در صـورت پيروزى بر سپاهيان امين و به چنگ آوردن خلافت اسلامى ، قدرت را به شخصى كه افضل آل ابى طالب (ع ) باشد بسپارد.
هنگامى كه سپاهيان ماءمون عباسى پس از تصرف شهرهاى ايران ، وارد عراق شده و با كشتن امين ، بـغـداد و سـايـر بـلاد اسـلامـى را بـه تـصرف خويش درآوردند، ماءمون در نشستى با حضور فضل و حسن از فرزندان سهل ، مقصود خويش را آشكار ساخت و از آن (كه يكى مقام وزارت و امور سـيـاسـى كـشـور و ديـگرى سردارى سپاه و امور نظامى وى را برعهده داشت ) خواست كه مقدمات حـضـور امـام عـلى بـن مـوسـى الرضـا(ع ) بـه عـنـوان بـرتـريـن و والاتـريـن شـخـصـيـت آل ابى طالب (ع ) در خراسان را فراهم كنند.
مـاءمـون گـفـت (ع ) مـا اءعلم احداً افضل من هذا الرّجل على وجه الا رض ؛ من در كره زمين ، شخصيتى بـالاتـر و والاتـر از ايـن شـخـص ‍ (امـام رضـا(ع )) بـراى پذيرش خلافت اسلامى سراغ ندارم .(5)
مـاءمـون در اجـراى نـيـت خـود، بـسـيـار جـدى بـود و از مـخـالفـت مـخـالفـان و دشـمـنـان اهـل بيت (ع ) واهمه اى نداشت . وى ، به يكى از سرداران سپاه خويش به نام جلودى ماءموريت داد كـه از خـراسـان بـه مـدينه رفت و امام رضا(ع ) و بسيارى از علويان بزرگوار را با خود به خراسان آورد.
جلودى به مدينه رفت و دعوت ماءمون عباسى را به امام رضا(ع ) ابلاغ كرد. با اين كه علويان و نـوادگـان امـامـان مـعـصـوم (ع ) از ايـن دعـوت بـسـيار خرسند شده و خود را آماده مسافرت كرده بـودنـد، ولى امـام رضـا(ع ) اطمينانى به اظهارات ماءمون نداشت و خواسته هايش را واقعى نمى ديـد. به همين جهت ، حاضر به مسافرت نگرديد. ولى جلودى اصرار كرد و امام رضا(ع ) را با اكراه و اجبار به اين سفر بزرگ وادار نمود.
امـام رضا(ع )، فرزند خردسالش محمد تقى (ع ) را در مدينه جانشين خويش قرار داد و به همراه بـرخـى از عـلويـان و يـاران خـويـش عـازم خـراسان شد. آن حضرت پس از عبور از بصره ، وارد ايـران شـد و در مـسـيـر راه بـا اسـتـقـبـال شـايـان ايـرانـيـان مـشـتـاق اهـل بـيـت (ع ) روبـرو گرديد. براى امام رضا(ع ) در شهرها و بين راه هاى ايران ، از جمله قم و نيشابور، داستان و كرامت هاى زيادى به ظهور رسيده كه در كتب تاريخ و سيره امامان معصوم (ع ) بيان شده است .
امـام رضـا(ع ) پـس از آن كـه بـه ((مـرو))(6) مـركـز حـكومت ماءمون عباسى در خراسان رسـيـد، بـا اسـتـقـبـال مـاءمون و درباريان و قاطبه مردم روبرو شد. ماءمون براى امام رضا(ع ) احترام ويژه اى قائل شد و وى را بر همگان ، از جمله علويان و عباسيان برترى داد و در تكريم و تعظيم او، هيچ گونه كوتاهى نكرد.
وى بـه امـام رضا(ع ) عرض كرد(ع ) من مى خواهم خود را از خلافت اسلامى خلع كرده و آن را به شما واگذار كنم . نظر شما در اين باره چيست ؟
امام رضا(ع ) از پذيرش آن امتناع كرد. چون مى دانست كه ماءمون در گفتارش صداقت ندارد و مى خـواهـد او را از ايـن راه بـيـازمـايـد و يـا اگر حكومت را به وى واگذار كند، آن حضرت را پس از مـدتـى از مـيـان بـرداشـتـه و خـود دوبـاره حـكومت را به دست گيرد و از اين راه ، مشروعيت حكومت غاصبانه خويش را به اثبات رساند.
مـاءمـون كـه بـا قـيام هاى گوناگون علويان و غير علويان در جهان اسلام روبرو شده بود، مى خـواسـت از ايـن راه ، آنان را به احترام امام رضا(ع ) وادار به سكوت و پذيرش خلافت عباسيان نمايد.
امام رضا(ع ) كه به نيت او آگاه بود، از پذيرش خلافت امتناع كرد و به هيچ صورتى حاضر به پذيرش آن نگرديد.
مـاءمـون كـه از پـذيـرش خـلافـت اسـلامى از سوى امام رضا(ع ) نااميد شده بود، به آن حضرت پيشنهاد كرد كه ولايت عهدى وى را بپذيرد.
امام رضا(ع ) كه اصل خلافت را نپذيرفته بود، ولايت عهدى را كه فرع خلافت است نيز رد كرد و درخواست ماءمون را بى پاسخ گذاشت .
مـاءمـون در ايـن بـاره اصرار كرد و حتى به گونه اى امام رضا(ع ) را تهديد كرد. وى به امام رضـا(ع ) گـفـت (ع ) عـمـر بـن خـطـاب در هـنـگـام مـرگـش ، شـورايـى مـتـشـكـل از شـش نـفـر براى انتخاب جانشين خود برگزيد، كه يكى از آنان ، جدّت على بن ابى طـالب (ع ) بـود. وى بـا آنـان شـرط كـرد كـه هـر كـسـى مـخالفت ورزد، گردنش را با شمشير بزنند.
امروز، من از تو مى خواهم كه ولايت عهدى مرا بپذيرى و چاره اى جز پذيرفتن آن ندارى !
امـام رضـا(ع ) كـه در مـقـابـل تـهـديـد جدى ماءمون روبرو شده بود، چاره اى جز رضا و تسليم نديد. آن حضرت ، ولايت عهدى ماءمون را با شرايطى پذيرفت .
امـام رضـا(ع ) فرمود(ع ) در صورتى ولايت عهدى تو را مى پذيرم كه مسؤ وليت امر و نهى در حـكـومـت تـو بـا مـن نـبـاشـد، در چـيـزى فـتـوا نـدهـم و در دعـوايـى داورى نـكـنـم و كـسـى را عزل و يا نصب ننمايم و آيينى را كه هم اكنون در خلافت تو رايج است ، تغيير ندهم .
ماءمون ، تمام خواسته هاى امام رضا(ع ) را پذيرفت .
امـام رضـا(ع ) مـى خـواسـت بـا ايـن شرايط به او و همگان تفهيم كند كه آن حضرت ، از عناصر خـلافـت نـيـست و نقشى در حكومت ندارد و هيچ گونه مسؤ وليتى از جانب حكومت متوجه او نيست و از ايـن كـه ولى عـهـد خـليـفـه اسـت ، يـك امـر اجـبـارى و بـه عـبـارتـى تـشـريـفـاتـى ، بـيش نيست .(7)
ولايت عهدى
مـاءمـون ، پـس از آن كـه تـوانست امام رضا(ع ) را به پذيرش ولايت عهدى حاضر نمايد و از آن حضرت ، پاسخ مثبت بگيرد، بسيار شادمان شد و در آغاز، نشستى خصوصى با سران كشورى و لشكرى و خانوادگى برقرار كرد و ولايت عهدى امام رضا(ع ) را به اطلاع آنان رسانيد و هفته بـعـد، در نـشـسـتـى عـمومى ، تمامى سران كشورى ، لشكرى ، درباريان ، نظاميان ، قاضيان ، فرهنگيان و اقشار مختلف مردم را بار عام داده تا با امام رضا(ع ) بيعت نمايند.
ماءمون ، نخست به فرزند خود عباس و سپس به سايرين دستور داد كه با آن حضرت بيعت كنند.
از آن هـنـگـام ، لبـاس سـيـاه عـبـاسـيان به رنگ سبز كه لباس علويان بود، تغيير پيدا كرد و هـمـگـان سـبـزپـوش بـودنـد. هـم چـنـيـن بـيـرق هـا و پـرچم هاى عباسيان كه به رنگ سياه بود، تبديل به سبز گرديد.
مـاءمـون در آن ايـّام بـه شـكـرانه پذيرش ولايت عهدى از سوى امام رضا(ع )، دستور داد مواجب و حقوق يك ساله كارمندان و سپاهيان را يكجا پرداخت نمايند.
سـخـن سـرايـان و شـاعـران دوسـتدار اهل بيت (ع ) كه قريب به دو قرن نمى توانستند از ترس خـلفـاى امـوى و عباسى و عاملان آنها، نامى از اهل بيت (ع ) ببرند، يك باره ، زبان به تمجيد و تـوصـيـف اهـل بـيـت عـصـمت و طهارت (ع )، از جمله امام رضا(ع ) گشودند و در اين باره سخن ها و شعرهاى فراوان در مجلس ماءمون و در خارج مجلس سرودند.
مـاءمـون نـيـز فـرمـان داد كـه بـه نـام نـامـى امـام رضـا(ع )، سـكـه زنـنـد و پول رايج و رسمى آن زمان را به نام آن حضرت ، منقّش ‍ گردانند.
هـم چـنـيـن بـه تمام سخن گويان و خطيبان جمعه دستور داده شد كه در هنگام سخنرانى ، نام امام رضا(ع ) را با توصيف و تعظيم بيان كنند.
در آن سال ، ماءمون ، اميرى حج را به اسحاق بن موسى ، برادر امام رضا(ع ) سپرد و او را به هـمراه حاجيان خراسان ، روانه مكه نمود و به وى دستور داد در تمامى شهرهاى بين راه ، مردم را از ولايت عهدى امام رضا(ع ) با خبر گرداند.
بدين طريق آوازه ولايت عهدى امام رضا(ع ) در تمامى شهرها طنين افكن شد.
در مـديـنـه مـنـوره ، عـبـدالحـمـيـد بـن سـعـيـد، خـطـيـب وقـت ، بـه هـنـگـام خـطـبـه در فـراز مـنـبـر رسـول خـدا(ص ) چـنـيـن گفت (ع ) ولىّ عهد المسلمين على بن موسى بن جعفر بن محمد بن على بن الحسين بن على (ع ).(8)
شـيـعـيـان و دوسـتـداران اهـل بـيـت (ع )، فـرصـت و مـوقـعـيـت بـسيار مناسبى پيدا كرده تا پس از سـال هـا اخـتـناق و فشار، بار ديگر راه و رسم خويش را آشكار و حقانيت مذهب خود را اثبات كنند. عـلويـان ، بـه ويـژه نـوادگان امام جعفر صادق (ع ) و فرزندان امام موسى كاظم (ع ) به خاطر وجود مبارك امام رضا(ع )، موقعيت هاى ممتازى در حكومت ماءمون پيدا كرده و در ايران ، عراق ، حجاز و يمن به منصب هايى رسيدند.
در خـراسان نيز به خاطر گفتمان ها و رفتار دلنشين و زيباى امام رضا(ع )، هر روز محبوبيت آن حضرت و گرايش مردم به سوى اهل بيت (ع ) زيادتر مى شد.
رونـد چـنـين پروسه اى ، خوشايند ماءمون نبود. زيرا وى مى خواست از ولايت عهدى امام رضا(ع ) براى مشروعيت و مقبوليت عمومى حكومت غاصبانه خويش ، استفاده ابزارى كند، ولى امام رضا(ع ) بـا درايـت خويش ، نتيجه را به عكس خواسته هاى ماءمون كرد و به همگان تفهيم نمود كه خلافت عـبـاسـيـان ، مـشـروعـيـت نـدارد و بـايـد بـه خـانـدان پـيامبر(ص ) كه شايسته ترين افراد اُمتند برگردد.
ماءمون با زيركى و فطانت خويش به اين اءمر پى برد و خود را بازنده ميدان ديد. بدين جهت ، درصدد معارضه پنهانى با امام رضا(ع ) برآمد.
از سوى ديگر، در عراق و به ويژه در بغداد، شورش هايى بر ضد ماءمون پديد آمد و عباسيان در غـيـاب مـاءمـون ، وى را از خـلافـت خـلع كـردنـد و ابـراهيم بن مهدى عباسى را به تخت خلافت نـشـانـده و بـا او بـيـعـت كـردنـد. حـسـن بـن سـهـل كـه از سـوى مـاءمـون ، فـرمـانـدهـى كل سپاه و حكومت عراق و بخش هاى عربى را برعهده داشت ، با مخالفان ماءمون به نبرد پرداخت ولى اين گونه رويدادها را از ماءمون ، پنهان نگه مى داشت و تلاش مى كرد كه اخبار عراق به وى نرسد.(9)
امام رضا(ع ) كه از اين گونه خبرها اطلاع داشت ، آنها را به ماءمون گوش زد مى كرد. اين اءمر، سـبـب شـد كـه فـضـل بـن سـهـل ، از مـوقـعـيـت خـويـش و بـرادرش حـسـن بـن سـهـل در نـزد مـاءمـون احـسـاس خطر كرده و از جانب ماءمون ، متهم به پنهان كارى گردند. بدين لحـاظ تـلاش مـى كـرد كـه امـام رضـا(ع ) را از چشم ماءمون بيندازد و وى را نسبت به آن حضرت بدگمان كند.
امام رضا(ع ) در برابر رفتار و كردار غير انسانى و غير اخلاقى سرداران و زمامداران عباسى ، اظـهـار نـاخـوشـايـنـدى مـى كـرد و مـاءمـون را در قـبـال آنـهـا مـسـؤ ول مى دانست . آن حضرت ، در برابر كردار و رفتارهاى ناپسند خود ماءمون نيز ساكت نمى شد و وى را نسبت به آنها، هشدار داده و درستى و نادرستى راه را به وى نشان مى داد.
مـاءمـون در ظـاهـر از نـقـدهـا و پـيـشـنـهـادهـاى امـام رضـا(ع ) اسـتـقـبال و اظهار خوشنودى مى كرد ولى در باطن ، بسيار رنج مى برد و به تدريج وجود امام رضا(ع ) را بر خود سنگين مى ديد.(10)
وى درصدد برآمد تا به طريقى ، اين امام همام را از سر راه خويش برداشته و به حكومت دلخواه خود، بدون مراقبت و مزاحمت كسى ادامه دهد.
شهادت امام رضا(ع )
عبداللّ ه بن بشير كه از خدمت كاران دربار ماءمون بود، گفت (ع ) روزى ماءمون به من گفت (ع ) نـاخـن هـاى خـود را بـگـذار بـلنـد شـود و در ايـن باره با كسى چيزى نگو. من نيز به دستور او عـمـل كردم . يك روز مرا خواست و چيزى شبيه تمر هندى به من داد و گفت (ع ) اين را با دستت به هم بزن ، من نيز به فرمان او عمل كردم . سپس از نزد من خارج شد و به طرف حجره امام رضا(ع ) رفـت و پـس از مقدارى گفت و گو مرا صدا زد و از من خواست براى آنان ، دو دانه اءنار ببرم . آن گـاه بـه مـن گـفـت (ع ) بـا دست خودت آنها را آب بگير. من نيز با دست خودم ، آب گرفتم و سپس به ماءمون دادم و او با دست خود آن را به على بن موسى (ع ) خورانيد. وليكن همين آب انار، موجب بيمارى آن حضرت گرديد و پس از دو روز بدرود حيات گفت .
هم چنين از محمد بن جهم روايت شد(ع ) حضرت رضا(ع ) از انگور خوشش مى آمد. ماءمون دستور داد مقدارى انگور براى آن جناب فراهم كنند. در ته دانه هاى آن ، سوزن فرو كردند. اين سوزن ها چـنـد روز در آن دانـه مـانده بود. پس از آن ، سوزن ها را بيرون كرده و انگورها را خدمت امام (ع ) بـردنـد و بـا اصـرار مـاءمـون ، آن حـضـرت ، چـنـد دانـه از آن انـگـور را مـيـل نـمـود و در اثر خوردن آن ، بيمارى سختى بر آن حضرت عارض گرديد و در همان بيمارى به لقاء الله پيوست .(11)
هرثمة بن اعين در يك حديث طولانى از حضرت رضا(ع ) روايت كرد كه آن حضرت فرمود(ع ) اى هرثمه ، اكنون مرگم فرا رسيده و به همين زودى به طرف خدا خواهم رفت و به اجداد و پدران خود ملحق خواهم گرديد. اين مرد طاغى و سركش ‍ تصميم داد به وسيله آب انار و انگور مرا مسموم سازد.
مـاءمـون اءمـر مـى كـند مقدارى نخ را در سَم خيس كنند و به وسيله سوزن در دانه هاى انگور فرو نـمـايـنـد و هم چنين مقدارى سم در كف دست يكى از غلامانش خواهد گذاشت و او را امر خواهد كرد با هـمان دست آلوده به سم ، انارها را با دست خود بشكافد و آب آنها را بگيرد. پس از اين مرا به خـانه اش دعوت مى كند و از آن انگورها و آب انارهاى مسموم به من مى دهد و مرا امر مى كند كه از آن بخورم . در نتيجه خوردن انگورهاى مسموم از دنيا خواهم رفت .(12)
به هر تقدير، در بازگشت ماءمون و درباريان و كارگذاران حكومتى او از خراسان ، جهت عزيمت بـه سـوى عـراق ، و انـتـقـال مـقـر حـكـومـت از ((مـرو)) بـه ((بـغـداد))، در آغـاز، فـضـل بـن سـهـل بـه تـوطـئه مـاءمـون ، در حـمـام سـرخـس تـرور گـرديـد و بـه قتل رسيد. پس از آن ، امام رضا(ع ) در طوس به توطئه ماءمون ، مسموم گرديد و پس از دو روز بيمارى شديد، به شهادت رسيد.
پـس از آن كـه امـام رضـا(ع ) بـه شـهادت رسيد، ماءمون يك شب و يك روز، شهادت آن حضرت را مخفى نگه داشت و سپس به سراغ محمد بن جعفر بن صادق (ع ) كه عموى امام رضا(ع ) و بزرگ علويان بود، فرستاد و او را از درگذشت امام رضا(ع ) با خبر گردانيد. ماءمون در جمع علويان سـوگـوار، ابـراز انـدوه و تـاءثـر نـمـود و بـدن شريف امام رضا(ع ) را به آنان نماياند كه ببينند، هيچ آزارى به آن حضرت نرسيد و به مرگ طبيعى از دنيا رفت .
مـاءمـون بـراى پـنـهـان داشـتـن تـوطـئه نـنـگـيـن خـود و فـريـب دادن عـلويـان و مـحـبـّان اهل بيت (ع )، در شهادت امام رضا(ع ) بسيار گريه و ناله كرد. وى گفت (ع ) اى برادر! چه قدر بـر مـن گـران و سـنگين است كه تو را چنين ببينم . من آرزو داشتم كه پيش از تو از دنيا بروم ، وليكن خداى سبحان آن چه را اراده كند، به انجام مى آورد.
آن گـاه دسـتـور داد كـه بـدن شـريـف آن حـضـرت را غـسـل و كفن نمايند و خود وى ، جنازه آن امام شهيد را بدوش گرفت و به محلى كه هم اكنون مرقد شريفش است ، تشييع نمود و در همان جا كه در جوار قبر پدرش هارون الرشيد است ، دفن نمود.
مـحـل تـدفـيـن امام رضا(ع )، پيش از آن ، خانه و ملك حميد بن قحطه بود كه در روستاى سناباد قرار داشت .
هـنـگـامـى كـه هارون الرشيد در سال 193 هجرى قمرى به هلاكت رسيد، وى را در آن جا به خاك سـپردند. ماءمون پس از شهادت امام رضا(ع ) مى خواست بدن شريف آن حضرت را پشت قبر پدر خـود هارون الرشيد قرار دهد، به طورى كه قبر هارون ، قبله امام رضا(ع ) گردد. ولى در هنگام كـنـدن قـبـر، سنگ بزرگى نمايان شد كه كندن آن ، غير ممكن بود. اما در روبروى قبر هارون ، كـنـدن قـبر با مشكلى مواجه نبود. بدين جهت ، قبرى براى امام رضا(ع ) در پيش روى قبر هارون كـنـدنـد و آن حـضـرت را در آن دفن نمودند. هم اكنون ، مرقد مطهر و منور امام رضا(ع )، قبله قبر هـارون الرشـيـد اسـت . گـفـتـنـى اسـت كـه در ظـاهـر امـر، غـسـل و كفن و نماز بر بدن امام رضا(ع ) به دستور ماءمون انجام گرفت ، ولى در واقع و عالم مـعـنـى ، بـدن امـام مـعـصـوم (ع ) را بـايـد امـام مـعـصـوم ديـگـرى غـسل و كفن نمايد. به همين جهت ، روايات فراوانى وارد شده است كه امام محمد تقى (ع ) از مدينه (بـا كـرامـت و قـدرتـالهـى ) بـه خـراسـان رفـت و بـدن شـريـف پـدرش امـام رضـا(ع ) را غسل و كفن نمود و بر وى نماز به جاى آورد.(13)
دربـاره تـاريـخ شـهـادت امـام رضـا(ع )، اكـثـر مـورخـان ، صـفـر سـال 203 قـمـرى را ذكـر كـرده انـد ولى از ايـن كـه در چـه روزى از ايـن مـاه بـود، اتفاق نظر نـدارنـد. بـرخـى از آنان ، آخرين روز از ماه صفر و برخى ديگر، روزهاى ديگرى را بيان كرده اند.(14)
هـم چـنـيـن بـرخـى از آنـان ، شـهـادت آن حـضـرت را در 23 ذى قـعـده سـال 203 قـمـرى مـى دانـند.(15) جانشين امام رضا(ع )، فرزندش امام محمد تقى (ع ) بود كه به عنوان نهمين امام معصوم ، رهبرى شيعيان را برعهده گرفت .

توطئه سران قريش براى كشتن پيامبر

بـا درگـذشـت حـضـرت ابـوطـالب مـشركان قريش جراءت بيشترى پيدا كردند و بر فشارهاى خويش نسبت به رسول خدا(ص ) افزودند.
سـرانـجـام در واپـسـيـن روزهـاى مـاه صـفـر سـال سـيـزدهـم بـعـثـت ، چـهـل نـفـر از سـران قريش در ((دارالنّدوه )) كه محل اجلاس اعيان و اشراف قريش بود جلسه اى تـشـكـيـل داده و تـصـمـيـم گـرفـتـنـد كـه رسـول خـدا(ص ) را بـه طـور نـاجـوانـمـردانـه بـه قتل آورند.
آنـان كـه از افـكـار شـيـطـانـى بـرخـوردار بـودند قرار گذاشتند كه از هر طايفه يك نفر به صـورت گـروهـى در تـاريـكـى شـب بـه خـانه رسول خدا(ص ) هجوم آورده و با شمشيرها و يا ابـزارهـاى ديـگـر خـويـش آن حـضـرت را در رخـتـخـوابـش بـه قـتـل آورنـد تـا از ايـن راه ، پـيـامـبـر را از مـيان برداشته باشند و بنى هاشم را توان مقابله و تقاص با تمام قبايل توطئه گر نباشد.
آنـان در ايـن تـصـمـيم خود، ابو لهب ، عموى پيامبر(ص ) را كه با آن حضرت از آغاز دشمنى مى كرد، با خود همراه كردند تا نماينده اى از بنى هاشم نيز در جمع خود داشته باشند.
جـوانـان قـريـب خـورده قـريـش بـا هـمـاهـنـگـى كـامـل ، در شـب اوّل ربـيـع الاوّل بـه خـانـه رسـول خـدا(ص ) هـجـوم آوردنـد و خـانـه را در مـحـاصـره كامل قرار دادند. آنان قصد داشتند كه در ابتداى شب ، مقصود خويش را عملى كنند ولى ابو لهب ، آنـان را مـانـع گـرديـد و گـفـت (ع ) تـا طـلوع فـجـر صـادق اجـازه نـمـى دهـم داخل خانه شويد.
تـا طـلوع فـجـر، لحـظـه شـمـارى كـردنـد و از روزنـه هاى اتاق بستر آن حضرت را زير نظر داشتند.
از سـوى ديـگـر جـبـرئيـل امـيـن ، ايـن خـبـر را بـه پـيـامـبر(ص ) رسانيد و او را از سوى خداوند متعال ، ماءمور كرد كه به سوى يثرب (مدينه ) هجرت كند.
امـا بـيـرون رفـتـن آن حضرت از خانه خالى گذاشتن رختخواب دشمن را حساس مى كرد و در اءمر هجرت ، مشكلى به وجود مى آورد پيامبر اكرم (ص ) براى اجراى فرمان الهى ، به پسر عمويش عـلى بـن ابـى طـالب (ع ) پـيـشـنـهـاد كـرد كـه در جـاى او بخواند و با فريب مشركان ، مساءله سرنوشت ساز هجرت را مهيا سازد.
عـلى (ع ) كـه خـطـر مـرگ را حـس مـى كـرد بـه آن حـضـرت عـرض كـرد(ع ) اى رسول خدا، اگر من در بستر شما بخوابم ، شما از دست مشركان رهايى خواهى يافت .
پيامبر فرمود(ع ) بلى ، من رهايى مى يابم .
على (ع ) خشنود شد و اعلام آمادگى كرد و به رختخواب پيامبر(ص ) رفت و به راحتى آرميد.
پـذيـرش پـيـشـنـهـاد پـيـامـبـر(ص ) از سـوى عـلى بـن ابـى طـالب (ع ) نـشـاط تـازه اى در رسول خدا به وجود آورد و او را در پى گيرى هدف هايش مصمّم تر نمود.
پيامبر(ص ) از ميان مهاجمان و محاصره كنندگان قريش ، بدون متوجه شدن كسى از آنان از خانه خويش خارج شد.
آن حـضـرت بـه سـوى كـوه هـاى اطراف مكه رفت و در ((عاشورا)) پناه گرفت و در بين راه به ابوبكر بن ابى قحافه رسيد و وى را نيز به همراه خود به غار برد.
مـهـاجـمـان در هـنـگـام بـامـداد، بـه طـور گـروهـى داخـل اتـاق رسول خدا شده و به طرف رختخواب آن حضرت هجوم آوردند.
نـاگـهـان امـام على (ع ) برخاست و بر آنان بانگ زد(ع ) واى بر شما چه كار مى كنيد؟ مهاجمان كـه نـابـاورانـه عـلى (ع ) را آنـجـا مـشاهده كردند. از او پرسيدند پس محمد(ص ) كجاست ؟ على پاسخ داد(ع ) او را به من نسپرده بوديد تا از من بخواهيد. آنان از خانه پيامبر خارج شدند و در پى آن حضرت به راه افتادند.
پـيـامـبـر سه روز در غار ثور پنهان بود و در روز چهارم به سوى مدينه هجرت كرد و در روز دوشـنـبـه دوازدهـم ربـيـع الاول وارد مـديـنـه شـد و مـورد استقبال با شكوه اهالى مدينه قرار گرفت .